Dynamics of Human Violence
Otto B. Wiersma

2 Dec 2008 – 19 Jan 2009 (last update)

abstracts home
 
keywords: violence, dynamics, conditions, motivations
 
Introduction
  
This sketch will focus on violence as aggressive and destructive behavior of humans against humans. Calls for and acts of violence are both justified and criticized by pointing at certain conditions and motivations. I’ll start my sketch with an overview of the kind of conditions and motivations that have been presented related to different acts of violence like assault, rape, torture, mutilation and killing. The data for this overview are extracted from historical descriptions of acts and episodes of violence, of which the next link provides a historic list of violence. The overview below will be expanded by new data and will function as frame of reference for a model of the dynamics of violence.
In the second section I present the outlines of a model for the actual factors in a conflict that reinforce or inhibit tendencies to violence. A model like this could be used to explain violence, ‘calculate’ the probability of violence and (perhaps in some cases) prevent violence. As example of a posthoc application of the model I present the development of the different forms of violence in Indonesia 1945-1949 (in Dutch) and Indonesia 1995-2005 (in English). As example of a realtime application of the model when this sketch was presented first, we discussed the conflict in Gaza 2008-2009.
The model has to be extended with domain-specific rules that specify the escalation or de-escalation of violence. Some examples of such rules are given in the third section.

 
Conditions and motivations
  
Which conditions are sufficient or necessary for the occurence of violence?
What are the motivations, the reasons for violent behavior (like e.g. what are the rewards for violence and what is the relation between intrinsic and extrinsic motivations in relation to violence)?
Behavior that in the end can lead to destruction, evolves along the next loops, escaleting across from left to right / down –up and de-escalating from right to left:
 

 
Along these loops both perpetrators, victims and analysts refer to different types of conditions and motivations, like general human nature, specific personal characteristics, ethnical constructions, group-pressures, political power, historical background, ideological perspectives etc. Sometimes one type seems to be predominant in the public analysis (e.g. the religious motivation of terrorist violence in the 2000s), but in my view that doesn’t justify a general reductionist approach, be it e.g. actor-centrism or socio-historical contextualism. I prefer a pluralistic approach because I think that the different perspectives add up to a more complete picture of a violent act, episode or era.
Conditions and motivations can be differentiated into intertwined domains which together determine the dynamics of violence. The next scheme presents some domain-types with some type-related factors which can be relevant for the understanding of the development of violence. The factors can be ordered and colored by the in-group or the out-group perspective.
 
.
.
.
.
.
.
.
domain-types

factors
in-group { action-group }
good guys
perpetrators		 out-group { target-group }
enemies
victims
geological / geographical

(scarcity of) water, land, food, commodities
biological

neurological presets
predator (PBD-complex1)
body action rewards (dopaminic response)		 prey

racial differences
psychological survival behavior
emotions
motivations
force-fascination
resentment
fear for threat
cognitive dissonance
cognitive shifts
aversive > restorative reactions
strong/weak personalities
opportunistic selfishness
desensitization
dissociations2
dissolving identity
deindividuated aggression
sadism (minority)
psychopathic (minority)
PTSD (20-30%)3		 devaluation
dehumanization
instrumentalization
objectification
sociological

ethnical differences4

national differences

cultural differences

class-imbalances
ethnocentrism
xenophobia
charismatic leadership
extreme leaders
totalistic organization
conformism (majority)
following orders
(in)tolerance
overcrowding
tribe-binding
rapid social change
social order-shifts
social trust
crowd/mob rules
social pressure		 discrimination
segregation
scapegoat (target-group to be blamed, also generalized blaming of the group for the behavior of some members)
blaming the victim
linguistical
(metaphorical)		 rhetorics (e.g. we are superior to..)
violence as ‘job’, ‘work’, ‘cleansing’		 infection
virus
venim
ethical

(un)just

normative shifts

moral disengagement

moral responsibility

guilt levels
juridical

(il)legal

(un)sanctioned

local laws

internationa laws

human rights
lawpreserving – lawmaking
criminality
crimes against humanity		 law-protection
economical

different job-positions

different wealth
poverty as recruiting ground  
political

different group-numbers

different levels of power
governmental control (or lack of..)
institutions (police, military)
strong/weak states
ideological claims on the public sphere		  
historical context-formation (e.g. Dutch colonial rule and pillarization in Indonesia)
dynamics of change (e.g. tipping points and shifts in forms of violence)
contingency		  
religious identity, authority and boundaries of religious institutions
apocalyptic views
belief above life
afterlife rewards		 accused of ‘forced conversion’ of in-group members
philosophical

different worldviews, belief systems, ideologies, utopian myths
conceptual shifts
redefining reality
v. as product (singular, episodic) or process (cumulative and boundless)
v. as ends or means
constructive character
destructive – creative
tragic character of v.		  
1 PBD = Pain-Blood-Death complex
2 dissociations: banal evil (reason without emotion, corticostriatal - limbic), sadistic evil (passion without reason, limbic - frontal)
3 PTSD = Post Traumatic Stress Disorder
4 primordialism (externally given) vs instrumentalism (strategically constructed)
  
 
Model
  
A model for the dynamics of violence, as applied to a specific violent episode or era, places the actual conditions and motivations, ordered by the relevant groups (in-group/out-group) and domain-types, along a timeline.
 
A posthoc application of this model can provide the explanatory framework for the development of different forms of violence. Sidel (2006) gives an analysis of the development of different forms of violence in Indonesia from 1995 to 2005, of which some elements can serve as illustration of a posthoc application of the model, see the link Indonesia_1995_2005. Who is interested in earlier history of violence in Indonesia, can have a look at the link Indonesia_1940_1949 (in Dutch), where data are based mainly on the analysis of van Doorn & Hendrix (1985).
 
A realtime application can provide the evaluative framework for de-escalating interventions in order to prevent developments towards (more) violence. The actual violence in the Middle-East Gaza area (2008 Dec – 2009 Jan) can serve as illustration of a realtime application of the model, see the link Gaza_2008_2009.
 
 
Rules
  
The last type of application would assume reasoning according to a series of rules with the next structure: ‘If (..) then the chance on violent acts will be higher / lower’. Some examples of such rules within the linguistic domain:
L1 If violent acts are described with euphemistic metaphors, the chance on violent acts will be higher.
L2 If an out-group is described with degrading metaphors, the chance on violent acts will be higher.
Some examples of such rules within the juridical domain:
J1 If laws protect the position of minority-groups, the chance on violent acts will be lower.
J2 If human rights are implemented in local laws, the chance on violent acts will be lower.
J3 Where the rules of law are not enforced, the change on violent acts will be higher.
These examples are pretty obvious. It’s becoming more interesting, where the rules are less obvious and ask for substantial evidence, referring to further conditions. Like e.g. the sociological rule:
S1 Segregation increases/decreases the chance on violent acts.
For instance, if one group is considered to be inferior and has been segregated because of that supposed inferiority, the chance on violent acts committed against that group will be higher. On the other hand, if two groups are hostile and already engaged in violent encounters, (temporary) segregation can lower the chance on violent acts.
Or another sociological rule:
S2 Exerting counter intolerance will lower the chance on violent acts.
Tolerance could easily be practiced as a disinterested attitude - counter intolerance is actively criticizing convictions that exclusively reject other harmless ways of thinking and acting.
 
Formulating and testing these specific rules of the different domains, which were indicated in the overview above, could strengthen a balanced strategy of de-ecalating violence, e.g. by counter-acting violence-escalating factors and enforcing violence-de-escalating factors.
 
 
 

Links to places on this page where you can find abstracts of / about:
  
Bromley, D.G. & J.G. Melton, Cults, Religion and Violence, 2002
Dutton, D.G., The Psychology of Genocide, Massacres, and extreme violence. Why 'normal' people come to commit atricities, 2007
Laitin, D.D. Nations, States and Violence, 2007
Lawrence, B.B. & A. Karim, On Violence. A Reader, 2007
McTernan, O., Violence in God's name, 2003
Nussbaum, M. The clash within. Democracy, religious violence and India's future, 2007
Sidel, J.T., Riots, Pogroms, Jihad. Religious Violence in Indonesia, 2006
Stanislawski, A murder in Lemberg. Politics, Religion and Violence in Modern Jewish History, 2007
 

Links naar abstracts in het Nederlands

  
Achterhuis, Met alle geweld, 2008
Amnesty International, Martelen... niet te geloven, 1974
Churchill, W., The Second World War, 1948-1954
Doorn, J.A.A. van, W.J. Hendrix, Het Nederlands/Indonesisch Conflict Ontsporing van geweld, 1985, 3e druk
Herzberg, A.J. , Amor fati. De aanhankelijkheid aan het levenslot. Zeven opstellen over Bergen-Belsen, 1946
Neitzel, S. & Welzer, H., Soldaten over vechten, doden en sterven, 2012
  

Sites
  
assault cycle (individual act of violence):

NB the difference between the baseline states 1 and 5: qualitative changes in thoughts, feelings and behavior after acts of violence ( http://www.violenceprediction.com/ )
CSCW – Armed Conflict Dataset UCDP / PRIO – Conflicts Data Set
ICC – Databases and Resources
World Bank: Political violence and economic growth
World Factbook (CIA)
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_military_expenditures
http://www.nato.int/STRUCTUR/countries.htm
 

Literature
  
Amnesty International, Martelen... niet te geloven. 1974
Bromley, D.G. & J.G. Melton, Cults, Religion and Violence, 2002
Churchill, W., The Second World War, 1948-1954
Doorn, J.A.A. van, & W.J. Hendrix, Het Nederlands/Indonesisch Conflict Ontsporing van geweld, 1985
Dutton, D.G., The Psychology of Genocide, Massacres, and extreme violence. Why 'normal' people come to commit atricities, 2007
Herzberg, A.J., Amor fati. De aanhankelijkheid aan het levenslot. Zeven opstellen over Bergen-Belsen, 1946
Laitin, D.D. Nations, States and Violence, 2007
Lawrence, B.B. & A. Karim, On Violence. A Reader, 2007
McTernan, O., Violence in God's name, 2003
Neitzel, S. & Welzer, H., Soldaten over vechten, doden en sterven, 2012
Nussbaum, M. The clash within. Democracy, religious violence and India's future, 2007
Shoshan, M., Atlas of the Conflict Israel Palestine, 2010
Sidel, J.T., Riots, Pogroms, Jihad. Religious Violence in Indonesia, 2006
Stanislawski, A murder in Lemberg. Politics, Religion and Violence in Modern Jewish History, 2007
 

Abstracts in this file
  
Bromley, D.G. & J.G. Melton, Cults, Religion and Violence, 2002
Al-Qeada can be seen as 'new religious group' that has integrated terror into its very fabric. Background: fall of the Ottoman empire and the Caliph who ruled it (1920), 1926 Egypt: Moslim Brotherhood, 1941 India Jamaat-e-Islam (islamization of society), Osama bin Laden (1957) from a devout Wahibi familiy, 1990 Al-Turabi (Sudan Osama connection) believed that the fall of Saddam Hussein (Irak) could become the catalyst for the establishment of Islamic governments coming to power throughout the whole Muslim world, 1996 Osama Al-Qaeda in Taliban territory of Afghanistan. Characteristics of 'new religious groups': charismatic leadership, totalistic organization, apocalyptic narrative > predisposition to violence. These groups are NOT just political or criminal groups, but religious groups (cf suicide as methode related to afterlife rewards).
1 Violence can be taken as act, process or relationship 2 collective violence [in religious groups] can be directed either inward or outward, new religious movements oppose the dominant social order 3 cases of different murder/suicides (Manson, Peoples Temple, Branch Davidian, Solar Temple, Heaven's Gate) 4 specific social conditions can lead to violent episodes; internal characteristics: high-demand organization and charismatic leadership dynamics, external characteristics: governmental control, agency operation and oppositional movement strategies. 5 vs misconceptions of religious movements as inherently unstable, volatile, dangerous and violent. 6 apocalyptic ideologies (see the existing social order as 'evil') and totalistic organization. 7 violence as a product of polarization between two contrasting forms of authority, charismatic and rational-legal. 10 Strong case for a contextual and interactive interpretation of violence as opposed to attributing causality to inherent characteristics of either movements or control agencies. One has to specify interactive factors that precipitate violent episodes and explain how there is a development from tensions through conflicts to violence. Balance between state and religion as countervailing sources of social legitimation.
 
Dutton, D.G., The Psychology of Genocide, Massacres, and extreme violence. Why 'normal' people come to commit atricities, 2007.
X Sociobiologists see extreme violence as an inherited and vestigial remnant of our predator past. XI An ethology of human aggression should be obtained from descriptions of violence by perpetrators and eyewitnesses (eg in Nanking, Viet Nam and Rwanda). XII Tribalism is universal, with different view on the actions of the in- or out-group. We need a sense of both humanity as a tribe and of humanity's potential for radical violence. Don't delude ourselves that we are the civilized entity we appear to be on the surface. 2 Blueprint for holy war: St Augustin (354-430) in Contra Faustum Manichaeum: 'A just war is both legal and moral. It is one fought against enemies of God or of God's representatives on earth. It must be proclaimed by a legitimate authority, it must have a just cause, and it must be fought with the right intention.' The Catholic Church did several attempts to put the concept of holy war to practice before the year 1000. 3 Pape Urban II stated in 1095: 'A people from the kingdom of the Persians, a foreign race, a race absolutely alien to God, has invaded the land of those christians and has reduced the people with the sword, rapine and fire.' > sacred warfare: one could now kill and go to heaven, regardless previous sinns > 60.000 - 100.000 crusadors. 5 The concept of jihad or holy war was already legally enshrined in Islam by the 8th century. Since the 11th century the focus of Islamic battle was Sunnis against Shi'ites - and it took centuries of Christian crusades to redefine the enemy as Christianity. 15 We are unaware of any prolonged period of human history that is not marked by ethnopolitical violence. However the frequency of democide (> 10 million killed) and genocide increased dramatically in the 20th century [? actual numbers killed or other scales? ]. 16 Rummel: the number of democide victioms in the 20th century: 169 million. 17 Stalin, Hitler,Chang-Kai-Shek, Mao: dekamega murderers (>10 million). 18 During the 20th century ethnopolitical violence, due to crowding and increased contact, globalization of the economy > increase in discrepancies of rich en poor, increased availability of information > greater resentment by the poor, increases in human rights > rebelliousness of the politically oppressed, rapid social change > chaos, tribe-assertion (e.g. withdrawal of colonial powers, collaps of the Soviet Union), more food > bigger populations > increase in warfare and violence, out-group victims: dissidents (Argentina), religious (Germany), ethnic (Rwanda), political (Cambodia, Stalinist USSR). 19 In-group protection as justification is a symbolic extension of the 'holy war'. In WO II both sides committed what today would be considered war crimes (e.g. mass murder of civilians by fire-bombing and the atomic bombs) as a result of 'group-think' involving the thought that annihilation of the target group is necessary for victory. 20 Rafael Lemkin proposed the term genocide: intent to destroy, in whole or in part, a national, ethnical, racial or religious group. Examples of massacres: Rape of Nanking (1937 Japanese in China), My Lai (1968 VS in Viet Nam), El Mozote (1991, army in El Salvador). 22 Both genocide and massacres involve international complicity: an active decision by outside countries to disregard the slaughter, a willful ignorance of what is occurring. Examples of genocide: Turkisch slaughter of Armenians (1915), starvation of Ukrainians by Stalin (1930, Holdomor), slaughter of Serbian muslims by Milosevic / Mladic (1995), slaughter of Tutsi by Hutu in Rwanda (1994), slaugher of Jews by Nazis (1940-1945, Holocaust). 23 Discussion of extreme social violence in lynchings (approx 3724 people were lynched in the United States from 1889-1930) and prison riots. 23 Question: how can normal people be transformed to the point of killing, torturing and enjoying the pain of other humans? Gustave le Bon (1895): the 'group mind': in a crowd, the cultivated individual (.) is a barbarian (.) acting by instinct. Freud: idealized leader and followers. Ernest Becker: tribe-binding as symbolic panacea for avoiding the terror of death. 25 Rational environment-control > avoid death > religion and the creation of the primal out-group [ also kinship-relations a.o. ]. in-group tribe-sense of power and immortality. Renaissance transition from rituals to technology, but also the same purpose: to create an illusion of a controllable universe and hence to cheat death.
8 Societal transitions: the normative shifts in genocide. 96 The tribe Ik in Uganda was starved to death > fights over food > parents abandonning children, so even norms of intra-family helping were lost. Norms can change very rapidly (cf Rwanda). 98 Helen Fein: variation in Jewish victimization: prewar anti-semitism, German control, state complicity with German activity, Jewish segregation from the rest of society > all increase the magnitude of victimization. 99 The evolution of evil (Staub): frustration of basic human needs > desctructive models of need fulfillment (security, positive identity, control over essentials, connection to others, autonomy) > frustrated > search for a scapegoat (target group to be blamed). 100 Tribalism as part of the human condition > group-think > out-group stigmatization > target-group. Rwanda Hutu governmental demonization of the Tutsi > period of 3 years unpunished killings of Tutsi (norm shift) > input of the shifting social norms on the alteration of consciousness > killing seen as opportunity to get land. 103 Group think > unchallanged 'world view' that defines reality, information controlled and reality reshaped by the media (Orwell, 1984). Different social regulations, from totalitarian to 'anomic' (disorganized) states. Typically government military perform the bulk of the killing 104 > mechanical killing (see as 'work', Rwanda). Social pressure: join [the killing] or be considered with the enemy. 107 Many Rwandans say that they killed because authorities told them to kill. 108 Destructive ideology of antagonism. Devaluation of the out-group, also as having achieved gains through prior injustice. Violence evolution: change in personality, social norms, institutions, culture > greater violence easier and more likely. "Higher" in-group values replacing the usual moral principles > moral disengagement (Albert Bundura); linguistic evolution: euphemistic terminology (slaughter termed as 'work', Rwanda); cognitive shifts: decrease in empathic awareness, 109 cognitively restructuring the moral values of killing, so it can be done free from self-censuring restraints. Powerful metaphors alter all thoughts, e.g. Jews as infection, virus, vermin (Nazis). Reversal of morality: what at first seemed reprehensible, is now laudable (kill humans > cleansing an infection). Our human capacity for symbolic reasoning enables these transformations in consciousness. Brains > sadistic violence (chimps, humans). Another central belief can color consciousness: kill for jihad and enter heaven as reward. 110 M Ghiglieri, sociobiological perspective: origin of tribalism, social group too large > join smaller groups - origin of ethnocentrism and xenophobia: out-group as those we could not recognize. Selection of the target group: political and psychological forces, e.g. Serbia religious and ethnic divisions of Serbs, Croats and Muslims. [ difference > tension > conflict > violence ] 110 In Rwanda there was for centuries hatred between Hutu and Tutsi. Social labels (Catholic, Muslim, Communist, etc) take on the power to direct hatred. Cambodia: educated people, Mao's China: bourgeoisie. 111 Inculcilation of fear for a threat > reinforcing the distinction. Perceived thread > polarization > avoidance > hostility. By generalizing the actions of a few out-group members to the entire group, the entire out-group is perceived as threatening. 112 Out-group depicted as a threat that would spread unless eridicated. 113 Decision to eliminate the out-group - official sanctions and exhortations, give the initiative to grievance, disinhibitioning of aggression and personal predilections to implement violence. Leaders are more extreme than the rest of the in-group. Staub describes the evolution in evil acts as arising out of extreme forms of ordinary psychological processes and not requiring an explanation from psychpathology. Dispassionate slaughter (cf Rwanda) by a normative shift that 'protects' perpetrators from a revulsion to killing other humans.
9 Individual transitions to extreme violence. 116 The initial reaction to killing or hunting others seems to be aversive, but the distress subsides over time while pleasure in harming others emerges over time. A aversion process, B restorative process > over time addiction to the B process, which also explains an intrinsic appeal of evil/sadism. 118 What causes overkill - practices in massacres/genocides like savage rage, blind blood-hunting, collective sadism? 119 Power imbalance in-group - target-group, extreme leaders (initiators or commanders of group violence). 120 Orde: rage, anger, revenge, frustration > higher levels of rage > overkill actions of massacre (Zimbardo: deindividuated aggression). Battle-scene anonymity, sense that 'anything goes' unpunished. 121 From reward for slow (social) action to internal reward for fast action (pleasurable bodily action: proprioception) - rage enforces rage. 122 In action with high sympathetic arousal (SNS) and hypothalamic arousal, disintegration of cognitive maps, dissolving identity / individuated self, combat stress, fear of violence, orders to kill > likelihood of transitory actions.
10 Rape, serial killers, forensic psychology of war. 123 Staub: reversal of morality - violating universal taboos. 127 Military rape is not a unified phenomenon: 1 brutal expressions of victory (indiscriminate), 2 selection of women by second line troops, 3 buying of sex for cigarettes or food, 4 cohabitation with 'occupation wives'. 128 Military rape as simply opportunistic sexual selfishness (both feminists and sociobiologists miss this obvious point). 133 Explanations for the potential for brutalities against civilians: 1 from the human condition (Becker, Waller), 2 personal hidden dispositions (activated by arousal in war situations) cf those who refuse to commit rape or murder.
11 Individual differences in violent aggression. 134 Everyone can become a killer in combat (unspeakable acts by ordinary people (Calling)). 135 Torture seen as a 'job', 'work' that has to be done, only following orders (power of the situation). [ train children to judge for themselves in similar situations ] Sadistic or psychopathic personalities are exceptions. [ self-enforcement makes complicit - fear for the consequences of refusal, not only consequences for oneself, but also for other group-members who will be hold responsible (or will be targeted) for your act, e.g. defect or escape ] 137 Social forces and individual differences. Waller: 4 factor model: 1 ancestral shadow (tendencies of human nature): ethnocentrism, xenophobia, desire for social dominance, 2 perpetrator identities: cultural belief systems, moral disengagement, rational selfinterest, 3 culture of cruelty: professional socialization, binding factors of the group, merge of role and thinking, 4 us-them thinking, demumanization, blaming the victims. 138 In situations of extreme violence a majority of soldiers can be induced to commit atrocities, a small minority will enjoy doing so, another small minority declines or experiences extreme phsychological distress. 139 20-30% of the combattants suffer from PTSD, caused by their own violent actions. 140 The explanation of extreme violence seems to be that of social pressures initiating some deeper [ ? ] violent process. [ moral disengagement, identity, guilt level, rationalization ] 141 Children up til 1 yrs show adults xenophobia and around 6 yrs show ethnocentricity, both universals as dark side of attachment (to parents, family, ...). 142 Attachment is grounded in early survival (PBD pain-blood-death-complex). There could be a neurobiological basis of 'group mind'. Lust for hunting and killing for nutrition and proof of masculinity is a predatory adaptation. 144 The dopaminic response indicates that predation per se is highly rewarding. Aggression, pain and sexuality are [neurologically] interconnected. 145 Predation = looking for the enemy, search and destroy implicates cruelty. 146 There is a striking stability of the social uses of cruelty for punishment, amusement and social control (cf Colosseum etc). 147 More consistency and specificity in the brainscan research is required before a neurological 'group mind' is proclaimed. Stein: banal evil shows reason without emotion (dissociation corticostriatal - limbic), sadistic evil shows passion without reason (dissociation limbic - frontal). Predation might weaken the argument that rage and violence is primarely fear-based. 2 theories for extreme violence: 1 disguise of panic (Becker), 2 extension of acquired predation (Nell). 152 Historical and socio-economical conditions, once violence, individual (psychosocial) differences. Forms of violence: rape, torture, mutilation, killing. In-group perpetrators (stressed, fearful, desensitized, ...), out-group victims (seen as threats, subhuman, ... ). Power imbalance between the groups and competing purposes. 153 Suicide bombers (cf MA crusaders, Japanese kamikaze, Sri Lanka, Muslim extremists) see killing civilians as publicizing a political cause, lead by a mix of political and religious motivations (perpetual attachment security, erasing fear for separation and death). 155 Feldman: there is no limit to potential destruction - combi nuclear jihad, those killed in retaliation would all be seen as martyrs. Islam has (like some Christian sects) an apocalyptic vision of the end of the world.
 
Laitin, D.D. Nations, States and Violence, 2007
L (who did fieldwork in Somalia, Nigeria, Spain and Estonia) developed a revisionist view of nationalism vs the idea of ethnic or civilizational divides that would treat world peace. L: Ethnic cooperation is the norm. And the question is how to manage cultural and national difference politically. Different forms of national identity: primordialists (national identity as culmination of ancient ethnic attachments), instrumentalists (national identity as result of strategic choices for purposes of materialist gain). 2 Strategic cooperation makes cultures seem stable, yet allowing for rapid shifts in cultural identification. 3 Shared symbols > common world views > shared vision of what is worth fighting for. >>> Equilibrium theory of culture: dynamic equilibrium models reveal stability in the short term and the possibility of change in the long term (e.g. through changed opportunities or shifts in the external environment). The nation-state may no longer be an equilibrium. 5 New political formula: liberal democratic approach to the nation, social solidarity, ameliorate nationalist passions. Aristotle politics: why flourish some communities in peace, while others fall into violent conflict? A examined 154 polities to demonstrate that regime-type effects both community performance and persistence. This way empirics served as a foundation for his normative justification for constitutions that were successful in enhancing justice and stability. L Multiculturalism has value and properly promoted [on the state level OBW] it can work better than in the past, however the costs are nontrivial. 15 There is no consistent relationship between ethnic demography and the likehood of a civil war. 18 There is no demonstrated relationship of the levels of resentment and hatred and the probability of a civil war onset. 22 Not nationalism or ethnic difference are dangerout, but weak, impotent states, unable to enforce the rule of law, are dangerous. 27 National/cultural movements are not to be feared as kindling for civil war fires, but as positive possibilities - sources for useful coordination. 32 Abraham de Swaan's 'floral model' of communication, e.g. multilingual empires develop to one central language together with a series of hardly overlapping peripheral languages. 35 Thomas Schelling's 'tipping game' with 'tipping points' = binary situations where one cultural norm can be 'tipped' from one cultural mode to another (e.g. wearing helmets in icehockey, sending children to a school with one specific prefered language or religion). Long traditions can suddenly evaporate, e.g. the Chinese tradition of footbinding (early 20th century). This 'tipping' can be applied to national identities. 36 Often there is some cultural inheritance such as skin color, speech forms, sacred beliefs, kinship ties (which attribute to a categorial membership on social dimensions like e.g. race). 37 Investment in e.g. a new language can substantially change the culture of a population. 38 E.G. the choice for education in a specific school with the language of the political center (C) or the language of the region (R) - educational choices are based on expectations about the shifts of power. 40 This way there are historically contingent outcomes as product of interdependent choices. One has to observe the conditions that lead to the creation of new nationalities through separation and amalgamation of cultures. Nation can be seen as a population with a coordinated set of beliefs about their cultural identities, whose representatives claim ownership of a state for them by dint of that coordination. 57 Ernest Renan (1882): nations are the product neither of nature nor of descent, but rather of choice. 58 The contingency of national identifications and the possibility of intergenerational shifts show that there is no competition with neighbours (in choosing national identity) but rather coordination with them. The social reality of interdependent choices and the desire for coordination can make nations seem natural, but historical change can be rapid, as in a cascade. The tipping model illustrates both the sense of performance and the fragility of national identifications (vs the idea that class is dynamic and nationality is static - also nationality is dynamic). 78 Languages (and other cultural categories) reproduce practices that reflect common knowledge beliefs and points of concern. Culture is Janus-faced: on the one hand symbolic resources that permit coordination and control, on the other hand common knowledge beliefs that are transmitted across generations. Both lead to cultural equilibrium, which leads to politial behavior (e.g. using substantive criteria in Somali language, but procedural (authoritative) criteria in English). 99/100 The classical nation-state (nation and state commensurate) is a nostalgic myth. Cf Europe and India: homogeneous locally (with a plethora of distinct local languages) and nationally (sharing in a language constellation) and through layered identities combining state-level multiculturalism with single cultures at the regional level. 107 There is a downside to cultural diversity: it weakens the social solidarity necessary for a healthy public life. On the other hand also homogeneity (e.g. through ethnic cleansing) has high costs. But it can't be denied that there is a negative relationship between ethnic diversity and social solidarity/country wealth. And that there is a correlation of high cultural diversity and low levels of social trust. 108 cf Africa where homogeneous communities are more successful in enriching schools and maintaining water wells. 136 L proposes a liberal democratic mechanism for achieving local homogeneity and extralocal heterogeneity. 137 State power can lead to a set of democratic institutions inbued with the rule of law, institutions that are strengthened through participation, a system of layered and overlapping linguistic repertoires. Nation-building is a process which involves coordinated expectations. It's likely to live in a world of cultural enclaves in states that are multicultural. This may in the long term undermine the social solidarity, social and economic equality, but a maximal growth can be expected in a constellation of homogeneous islands with cosmopolitan centers.
 
Lawrence, B.B. & A. Karim, On Violence. A Reader, 2007
4 William James: Violence is constitutive of human nature. What moves to violence and war is a vague religious exaltation - human nature at its uttermost, mystical blood-payment. Hegel, Engels, Marx, Fanon: violence is a structure, a fundamental force in the framework of the ordinary world. 6 Political, economical, military violence is historically contingent, not intrinsic to the human condition or social structure. There is also violence in social subsets: family, law, religion. Foucault (archeological-genealogical method revealing how systems of knowledge (epistemes) organize given texts and practices): violence begins in the conscious actions of human beings. The authors reject a natural theory of violence. 8 A Manichean 'order over chaos' is advocating violence as the legitimate mechamism of transformation (e.g. colonialism). Do not see violence outside its own structure (historical, rhetorical, practical). Systemic violence (racism, xehophobia, sexism, classism, homophobia, ageism, ... ). 9 Questions: Where does violence come from (individuals, groups, social structures)? What counts as violence (also in technology and science)? Who gets to speak about violence (victim, perpetrator, agency, ...)? What is the relation between knowledge about violence and action? 11 There is the need to confront rhetorical violence (e.g. the assumption that Europeans are superior to ...). One must elect at the outset whether to view violence as product (singular, episodic) or to view it as process (cumulative and boundless, often internalized and part of expectations, e.g. revenge or fear). 14 There are no predictable causes of violence, only constructed 'chains'. Violence as link-chain - neither stable nor predictable. Task: to transform its potential for destruction into options for growth, if not peace. Marx: Violence is the midwife of every old society which is pregnant with a new one. It is itself an economic power.
270ff Walter Benjamin (1892-1940), Critique of Violence. Its relation to law and justice. Violence belongs to means, not to ends. Natural law: natural right to use violence, Darwin: violence as original means ( > just ends justify means). Positive law: violence as a product of history ( > justified means justify ends). Distinction sanctioned and unsanctioned violence. Law sees violence in the hands of individuals as a danger undermining the legal system. Also strike regarded as violent if it exercises a right to overthrow the legal system. In a crisis military violence can come into conflict with their own legal or natural ends. In all such violence is a lawmaking character inherent. Also in criminal violence is the threat of making new laws. Militarism is the use of violence as means to the ends of the state. Law preserving violence is a threatening violence. Also something rotten in law revealed, e.g. death penalty in which law reaffirms itself. Police violence directed to the ends of general law. All violence as means is either lawmaking or lawpreserving [cf the laws implemented in The Netherlands during Napolean and German occupation]. Voilence as means is implicated in the problematic nature of law itself. 281 Lawmaking is power making, and, to that extent, an immediate manifestation of violence (.) power is the principle of all mythical lawmaking. 282 Alone violence can guarantee law. 283 Mythical violence is bloody power over mere life for its own sake, devine violence pure power over all life for the sake of the living. 284 All law-preserving violence, in its duration, indirectly weakens the lawmaking violence represented by it, through the suppression of hostile counter-violence.
334ff René Girard, Violence and the sacred (1977). Violence is grounded in actions of universal and essential human nature. Scapegoat theory: the cyclical nature of vengeance can be broken by subtitutionary sacrifice. The victim is a substitute for all the members of the community. The sacrifice serves to protect the community from its own violence. Common denominator: internal violence [within the community]. Sacrificial ceremonies, music, punishments and laws unite society and establish order. 349 Religion shelters us from violence juist as violence seeks shelter in religion. 350 Only the introduction of some transcendent quality, that will persuade men of the fundamental difference between sacrifice and revenge, between juridical system and vengeance, can succeed in bypassing violence. Demystification leads to violence that knows no bounds.
351ff James H. Cone, God of the oppressed (1975). 357 We cannot let white rhetoric about nonviolence and Jesus distort our vision of violence committed against black people. 1. There is violence in creating a society for white people only (this violence is embedded in American laws). 2. The question whether there is justified or unjustified violence, has to be answered by the victims of injustice. 3. There is risk in ethical decisions. Jesus did not defend a political status quo en did not shy away from political involvment on behalf of the oppressed.
377ff Simone Weil (1909-1943) The Iliad or the poem of force. Force as intrinsic violence that few overcome. Trojan war as classical projection of war as glory, but Weil: war reduces humankind to the level of brute slavery, automatons to instincts that blind and numb, rahter than ennoble and elevate, human potential. Force as subject and center of the Iliad. Force turns anybody who is subjected to it into a thing. 380 Where there is no room for reflection [between the impuls and the act], there is no room either for justice or prudence. Those who have force on loan from fate [like e.g. Achilles], count on it too much and are destroyed [themselves]. Force is only a limited quantity. 381 Relations are a kind of balance between unequal amounts of force. Greek thought: retribution automatically penalizes the abuse of force (this was the soul of the Greek epic) (cf karma in Buddhism). The Greek were geometricians in their apprenticeship to virtue (like we are only geometricians of matter). 383 Killing the enemy gives nothing but a brief joy to the killer. Thus violence obliterates [uitwissen] anybody who feels its touch. 384 Warriers are as condemned men - a simple trap pitched them into this situation - at first lighthearted, with weapons and force on your side, the enemy still absent.. 385 Illusion that war is a game. But for those whose spirits have bent under the yoke of war, the relation between death and the future is different than for other men. For the soldier death is the future his profession assigns him. The possibility of death lies locked up in each moment, and each one of these days the soul suffers violence. 388 Force - those who use it and those who endure it are turned to stone. 389 A warrior's soul which has entered the province of force, will not escape this except by miracle. Such miracles are rare and of brief duration. Greek spiritual force: lucidity, purity, simplicity (> epics and tragedies). Romans saw their nation as choosen by destiny to be the mistress of the world - they had a contempt for strangers, enemies, slaves... The Hebrew saw misfortune as an indication of sin > contempt and cruelty vs vanquished enemies. 390 20 centuries of christianity in the spirit of Romans and Hebrews resort to the aids of illusion, exaltation, fanaticism, to conceal the harshness of destiny from their own eyes. No refuge from fate, not admire force, not hate the enemy, not scorn the unfortunate > that would rediscover the epic genius [of the Greek].
539ff Osama bin Laden (1957) 1988 Al Qaeda ('the base'). 23.8.1996: "The ruling to kill the Americans and their allies, civilians and the military, is an individual duty for every Muslim who can do it in any country in which it is possible to do it, in order to liberate al-Aqsa Mosk and the Holy Mosk from their grip and in order for their armies to move out of all the lands of Islam, defeated, and unable to threaten any Muslim. This is in accordance with the words of almighty God and 'fight the pagans all toghether as they fight you all together' (Q 2:193) and 'fight them until there is no more tumult or oppression, and there prevail justice and faith in God' (Q 8:39). 1998 International Islamic Front for Holy War against Jews and Crusaders (linking Islamic extremists from Morocco to Indonesia) vs Saudi's, VS, Israel and allies. Call for 'holy warriors' and 'martyrs' for the jihad against the enemies of God, your enemies the Israeli's and the Americans. Obama had a safe base in Khurasan, high in the peaks of the Hindu Kush (..) the very same peaks (..) on which the myth of the great powers perished before the cries of the holy warriors: God is the greatest! Al Qaeda is using effectively the anonymous pathways of the worldwide web, preparing for terrorist actions.
Médecins Sans Frontières (Artsen zonder grenzen). We struggle to be civilized. We (the world) can afford a humanitarian ideal. MSF provides within 24 hours first aid where and when it counts. They give witness to the abominations in the world and treat its survivors.
 
McTernan, O., Violence in God's name, 2003
IX All religions justify the use of violence on the grounds that they are protecting their religious identity and interests. X Religion can be an actor in its own right and should not be dismissed as a surrogate for grievance, protest, greed or political ambition [related to terrorism]. XI Poverty can be seen as fertile recruiting ground. If religions not actively respect the gift of live above all other beliefs, dogma's and interests, religions will always have the potential to be an exclusive, divisive and destructive force in the world. Tolerance = protect vigorously the right of others to believe and to act differently. XII Often religion is only seen as a contributing factor to the real causes, sc contest for land or political power. Jonathan Fox analyzed 268 politically active ethnic minorities (1990-1995). 15.5% religious issues. OM disaggrees with JF: religion is a more salient factor in a lot of conflicts: in 1998 half of the 30 most dangerous groups were religious groups. XIV OM gives 3 theories about causes of conflicts: creed, grievance, greed. There is a long history of religion and violence with lots of exemplars to justify the violence in the name of God or ... XVIII Gabriel Marcel: 'counter intolerance': a more proactive approach to pluralism in belief and practice. XIX Dialogue in order to curtail an intensification of religiously motivated violence and to develop more creative approaches to conflict resolution and prevention.
 
Nussbaum, M. The clash within. Democracy, religious violence and India's future, 2007
India does not fit into the Muslim vs democracy (Western World) conflict (MN vs Samuel Huntington's clash of civilizations). Case study: the fascist Hindu extremists killing Muslims (Gujarat 2002). There is no clash of Muslims/Islam vs 'the West', but a clash of those who are prepared to live with those who are different [the tolerants] vs those who seek the protection of homogeneity (sc the domination of a single religious or ethnic tradition). At a deeper level there is a struggle in the individual self: the urge to dominate and defile the other vs a willingness to live respectfully on terms of compassion and equality. X India knows multiple tensions + the possibility of a shared political life among people who are different. XI MN is positive about how religion can in principle offer a great deal to the public culture of a pluralistic democracy, cf the VS civil rights movements vs religious extremism ( > bad reputation of religion in the minds of democratic and pluralistic Indians ). XIII MN a rationalistic Reform Jew who thinks of the moral law as the core of what religion is about [OBW category confusion]. What draws MN to India: its diversity, noisiness, emotionality, sheer energy, passion for justice, the success of a democracy constructed out of a heritage of oppression. NM in contact with three groups of people: academics, activists and poor women and girls. Not with the technological and scientific middle class that plays such a large part in India's current [economic] success. XIV Sadness and alarm about religious animosity... democracy: commitment to pluralism ( > religious freedom ).
44 februari/march 2002 in Gujarat (India) rapse and mass killings on grounds of religion - Hindus vs Muslims - more than 2000 killed. Hindus: 'Jai Sri Ram. Kill, slaughter. (..) Kill them all, destroy their society. (..) Finish off all Muslims.' 45 Genocide (based on the UN Convention of Genocide). The rule of law broke down in Gujarat. The police were in most cases accomplicis of crime [against the Muslims]. 46 The very existence and meaning of India's pluralistic democracy are deeply compromised by these events. Muslims in India are a higly diverse group - they did not go to Pakistan. 47 The political leader Vajpayee made an unfounded connection of the Muslims in Gujarat with Al-Qaeda. Kashmir is different - both terrorist groups and Pakistan are active there. Indian Muslims are not immigrants, but native-born Indians. There was courage of the media at all levels, critisizing Modi and the State government and working hard to uncover the facts. Amartya-Sen: free press > political pressure to address problems. 48 Importance of public debate in Indian traditions - but this was lacking in Gujarat. In mobs a collapse of moral imagination - no longer aknowledging human spirits in human bodies. International condemnation of such outrages is the responsibility of all of us, especially of our national leaders. 49 Hardly any international attention was given to Gujarat. 50 In 2004 the US Commission on International Religious Freedom stated that Modi was complicit in the Gujarat violence, tracing the violence to the ideology of Hindutva, espoused by the political party PJB. Modi and his government were 'promoting the attitudes of racial supremacy, racial hatred and the legacy of Nazism through government's support of school textbooks in which Nazism is glorified (..) describing Hitler's 'charismatic personality' and 'the achievements of Nazism'. 51 There is now a broad consensus that the Gujarat violence was a form of ethnic cleansing, that it was in many respects premeditated and that is was carried out with the complicity of the state government and officers of the law.
----------------
India 2008 : 1.13 billion people, Hindu 80.5%, Islam 13.4%, Christianity 2.3%, sikhs 1.9%, buddhism 0.8%, other 1.1%. Often riots of young hindu extremist mobs. August 2008, Orissa violence: 118 christians killed, 4500 houses and churches on fire, 50.000 displaced persons. Extremists brainwashed with ideas like: christians are beggars who receive money from abroad and who apply ‘forced conversion’ (which is legally forbidden in 7 federal states of India).
http://en.wikipedia.org/wiki/Religion_in_India
 


Sidel, J.T., Riots, Pogroms, Jihad. Religious Violence in Indonesia, 2006
X S vs the dominant strands of the ‘religious violence industry’ (cf Holocaust industry), vs ‘war on terror’ and vs tolerant and disinterested institutions. Structures and agency of forces associated with Christianity, secularism and oecumenism are also responsible for violence. XI S applies comparative historical sociology. Indonesia’s historical formation is dating back to Dutch ‘colonial rule’ and shows continuities and shifts. As example of continuities one could analyze how Dutch ‘pillarization’ (verzuiling) has been transplanted to Indonesia. There are also shifts in forms of violence: 1995-1997 riots in provincial towns and cities, targeting buildings: Chinese business, Christian churches, governmental buildings, no personal killings,1998-2001 pogroms in Central Sulawesi and Maluku of armed groups of Christians and Islamics, now ethnic cleansings and killings, 2002-2005 jihad paramilitary mobilization and terrorist bombings vs ‘Western’ targets: ambassies, hotels, tourist nightclubs. S explanatory analysis of violence shifts from actor-centered to the powerfully determining effects of historical and sociological context, e.g. the developing class relations, religious institutions and authority relations in Indonesia. As example Islam loosing authority within the national political class > mobilizing > progroms > bombings. 7 Understanding this violence as religious means that it is carried out in defense or promotion of religious beliefs, boundaries, institutions or values and behind religious symbols and slogans. 8 NB the intertwined nature of the religious, the economical and the political. 9 There can also be involed an ethnic or separatist struggle for independence. There are enduring problems with the place of religious faiths and institutions in the modern world. For example Serbs, Croats and Muslims all trace their descent to tribes that migrated to their area around the 6th century, sharing the same language, the dividing line solely based on religious identity (Michael Sells). Jack Goody: religion can be seen as an ideological system; religious identities are inherently uncertain and open to doubt and contestation. 10 Indonesia is located along ‘Islamic’s bloody borders’. In Indonesia anti-globalization movements vs capitalist economies of the secular North (North-America, Japan, Western-Europe), vs the wave of democratization, vs Christian globalized mediatization of the Christian religian (labeled ‘globalatinization’). 11 In Indonesia the Dutch ‘pillarization’ resurfaced in the form of ‘aliran’ or currents likewise defined in large part along religious lines. Organizing education and media lead to a growing consciousness of Muslims that Islam is a coherent system of practices and beliefs rather than merely an unexamined and unexaminable way of life (George Starrett). Sociological shifts [in class structures: political, business and working class] and polical changes (end of the Cold War) lead to new forms of political mobilization and activism under the banner of Islam. 12 During the Suharto regime (1966-1988) the process of capitalist develoment provided room for [modernized] religious eduation and admission to the political class [state power]. 1995-1997 increasing claims on public space and state power under Islamic banner, 1999-2001 loss of state power by the forces [sc.organizations and political parties] that were most insistent on the promotion of Islam, 2001ff (re)entrenchment [verschansing] of the secular [nationalistic] and Christian [Protestant and Catholic] forces in the seats of state power, leading to [reactive] violence related to the problems with the place of Islam in Indonesia. 13 The actors of violence are not groups with stable religious identities, interests, beliefs and values, but often elusive [ongrijpbare] and ever shifting agents: mobs, entire local communities, politicians, gangsters, religious activists, narrow networks of terrorists. James Siegel: religious identity is inherently incomplete, unstable, interactive, with sense of lack, inadequacy and resentment. 13 Charles Tilly: Rising uncertainty along the borders leads to violence [imbalances, equilibrium-disturbances] 14 Largescale movement of persons (migration) > uncertainty > reassertion of boundaries. 15 Paul Brass: Violence in India during the 1990s against the backdrop of the rise of ‘intercaste conflicts’ and the threat of electoral mobilization by coalitions of (Hindu) backward castes with low castes and Muslims. Terrorism occurs where the collective consciousness is disintegrating. 16 The 1990s show a defeat or disentegration of various Islamic movements, leading to the weakening of religious authority, leading to fights to recreate a community. Against this background religious violence does not show the strength, but the weakness of religious faiths.
19 Situating Islam in Indonesia – the Matrix of Class Relations. Long before the arrival of Europeans, merchants from the southern coast of China settled in Indonesia, since the 14th century with permanent settlements. 17th and 18th century Dutch VOC worked together with Chinese merchants who played pioneering roles in commercialization and monetization of the economy. 20 During the 19th century there was a wave of Chinese immigration, who worked hard and accumulated wealth, which lead to their capitalist class formation. 21 The Dutch rule lead to segregation and ghettoization [of the Chinese] in the 18th century, which lead to a hardening of ethnic boundaries and to the creation of obstacles to movement across these boundaries, which ended Chinese assimilation during the 18th and 19th century. 22 Nevertheless the Chinese businesmen were ubiquitous and essential for the economy – everyone doing business had to do business with a Chinese. Also a lot of opium-farms were crucial to the state revenues (called ‘Opium Regie’). 23 Most day-to-day banking was in Chinese hands. 24 During these centuries there was a division of labour along racial lines (natives, Chinese, Indians, Europeans all had different functions) > kind of cast system. After the independence of Indonesia in 1949 the Chinese became a kind of pariah capitalist class – a myriad of restrctions were imposed upon Chinese business, favoring Indonesians. 25 Also during the Suharto regime there was ghettoization and discrimination in social and cultural realms, together with a hardening of religious identities and boundaries. 26 The 1970ff New Order showed a capital accumulation in Chinese ‘konglomerat lokal’, and a web of ‘market corruption’ between private businessmen and government officials, but the Chinese gained no access to the military hierarchy, bureaucracy and other circuitries of state power. 27 This way in Indonesia there developed ambivalence, scepticism and hostility toward unbridled capitalism, different from assimilated counterparts in the Philippines and Thailand. 28 The ‘Dutch rule’ strengthened village institutions (‘dorpsrepublieken’), inspired by the Leiden ‘adatrechtsschool’, systemizing adat law and adat institutions. 29 Export crops, land and labor was organized at the village level, communal land and village obligations (labor, maintaining roads and bridges, policing, tax paying etc). 30 This way the mid 19th century ‘cultivation system’ tied Javanese peasants to their villages, enforced by the 1870 Agrarian Law and the 1900ff Ethical Policy, preserving the same pattern through contracts between Javanese villages and European estates. 34 1910/1920 Sarekat Islam, mass-social movement ‘pergerakan’ organized rallies and other mass actions. 1940ff mobilization of Indonesian youth in paramilitary organizations during Japanese occupation. 1945ff decolonization with a popular struggle for indepencence, Soekarno as ‘tongue of the people’, a mobilized national community, the Unmat, the Rakyat (‘people’), or the Proletariat. The 1945-1949 ‘Revolusi’ mobilized mass politics. And also the authoritarian and repressive Suharto regime showed actions of crowds of ordinary people, which fuelled the urban fear of becoming desoriented in rural travels (cf the ‘Hidden Force’ of Louis Couperus). 36 Different transformation and shifts 1949-1990 of the Chinese businessclass, the ‘dangerous’ popular classes and the political class, still showing the aftermath of the 19th century Dutch pillarization in networks along religious lines: religious school systems, religious political parties, religious service agencies like housing developments, newspapers, radiostations, hospitals etc. Also a small but privileged minority of Indonesian Christians was overrepresented in the ranks of bureaucracy, army, universities and urban middle class, 37 due to Dutch schooling of children of local aristocrats and Protestant and Catholic missionary schools, delivering literacy, soldiers, bureaucrats, teachers, policemen, company clerks, plantation overseers, mine foremen etc. (schoolbased socialization: unity despite social distinctions). Also the selfconsciously ‘modern’ Muslims joined this practices of education and organization: 1912 Muhammediyah did build its own network of modern schools (madrasah, which combined religious instruction with a Western style of schooling) and 1926 Nahdlatul Ulama (NU) raised rural Islamic boarding schools (based on the oral tradition of scholasticism, ‘ulama’, devotional and mystical pesantren tradition). 39 1949ff conflicts and violence among rival currents or streams (‘aliran’) in Indonesia’s religious and social life. The aliran were reconfigured as political parties: PNI (nationalist), PKI (Communist), Majumi (modernist Islamic party), NU (traditionalist Islamic party). 41 So the Dutch Colonial Rule lead to unique class relations in Indonesia and Dutch administrative structures were reified, reinvented and reinforced as collective identities. The class relations were characterized by considerable ambiguity, tension and dynamism: no domestic but Chinese businessclass (>capitalist development problematic) and elite educational institutions (> political class problematic). 43 The 1990s show new forms of claims on the representation of Islam.
45 Social Transformation 1965-1998. Since 1965 a flow of foreign loand, oil boom, industrialization and rise of Chinese konglomerat. Political power by that time was dominated by secular nationalists and Christians, although Islamic parties also supported Suharto vs Soekarno and Communists. Communism was forbidden and citizens were forced to make a ‘Pancasila’ choice (multifaith state ideology: choose along religious lines Islam, Protestantism, Catholicism, Buddhism or Hinuism – no faith would mean ‘communist’), which made lots of them joining Islamic parties. Also a big increase in Islamic boarding schools. 57 The 1973 New Order: Golkar (secular nationalists + Christians, capital and military) and PPP (as forced unity of Islamic parties). 58 PPP formed a powerful opposition: 30% in the 1977 elections. But 1987 PPP only 16% and in 1992 only 17%, showing that the high tide of Islamic populism receded. 61 During the early 1990s the Suharto regime moved to capture and claim for itself much of the attractive power associated with the institutions and idiom of Islam – Habibi was leading the process of incorporating more and more high educated Muslims. 64 1997 Soekarno nostalgia: Megawati’s PDI 22.5% in elections. 66 Resuming: Developments characterized by Chinese capitalist class, industrialization, urbanization, social gap, latent ‘Communist’ threat (labor unions, human rights organizations, environmental groups, student activists). Islam jumped into the social gap vs Chinese predominance in business and vs Christian prominence in the New Order state, the governments forced strengthening of religious identities, oppressed Muslim majority and Muslim’s increasingly strong claims on urban public space. 67 One had to domesticate and draw upon the power of Islam, while modernist Muslims claimed to assume the leadership of Indonesia, the worlds most populous Muslim nation.
98 1995-1997 riots. The 1995/1996 anti-Chinese riots and the 1997 election-related riots were not the first time that Islamic modernists’s position was at stake. In 1910 there was a push for recognition by forces claiming to represent Islam, also a process of founding schools and associations. The 1959 decree vs ‘alien-owned’ retail stores (vs Chinese, of which 100.000 left Indonesia in 1960) was lead by right-wing NU and other Muslim parties. In 1963 there was a tension between left-wing (Soekarno and PKI) and right-wing forces, also due to Soekarno’s weakening of the army powers and the allience between Soekarno and communist leadership in Beijing. All this lead to riots targeting Chinese business [OBW nothing about the role of Western forces, mobilizing Indonesia’s nationastic and Islamic powers against communism]. 1977 PPP strong, 1978/1979 Iranian revolution, 1980 Suharto restating Pancasila (multifaith principle vs PPP and HMI) triggered a statement of concern by Islamic leaders, which formed the background of rioting. 103 In the 1990s the jilbab (Muslim head scarf) was the most visible signifier of the extension of claims by Islam on the urban public sphere. There were more tensions between the Islamic PPP and Golkar and there were more and more religious tensions (due to the activities of ‘fire tenders’ and ‘conversion specialists’) 101 The 1995/1997 riots were located where the institutions of Islamic learning, association and political activity enjoyed a special claim on the public sphere. 102 Also there was the problem of government supported konglomerats (lead by Chinese businessmen) at the cost of small scale local stores of Muslims and the problem of a predominance of Christian churches and schools. Riots were beginning with insults, violations and abuses by Islamic figures and institutions. 103 The riots were not directed against persons, but against buildings and properties (burning of Chinese properties and Christian churches, government buildings and Golkar offices) as demand for public recognition for Islam.
126 1998 Crisis, Conspiracy, Conflagration (vuurzee). Campaign for ‘Reformasi’. 1998 riots and mass rapes of Chinese women. The Jakarta riot was more about nation and class than Islam.
187 1998-2001 From lynchings to communal violence – Pogroms. The 1998 Habibi regime loosened the centralized autorization, state’s survaillance and control, destabilizing hierarchies of power and causing uncertainty about authority and identity. 1998/1999 antiwitchcraft campaigns on Java. 1999-2001 interreligious pogroms in Poso and Maluku with murderous attacks on individuals and entire neighborhoods and villages. ‘Color-war’ (read and white headbands), not along ethnic, but along religious lines, leading to segregation of Christian and Muslim communities (‘cleansing’). The 2001 weak Wahid administration was replaced by the Megawati (PDIP) administration, which brought stronger protection for non-Muslims in Indonesia and caused an effective dislogding of Islam from state power.
217 1995-2005 Jihad. In South-East Azia jihad waged in the face of deteriorating political conditions for the avowed representatives of Islam. The 1980-1990 succes of Iranian revolution, Afganistan, Algeria, Egypt, Turkey Islamic parties showed since 1990 a notable decline for forces promoting Islam in these countries, causing retaliatory terrorist violence. 219 Terrorist violence occured after many years of expansion in the visibility and power of Islam in the public sphere and within the circuitries of state power. 220 S regards the social movement theory as too actor-centered. The 1995-2005 period shows shifts in the discursive, political and sociological structures of religious identity – and in the structures of anxiety about religious identity itself 221 and the dissolution of Islam as unifying force in parliament and public sphere. 222 Religious violence is about religious authority, identity and its boundaries.
------------
Indonesia 2007 : population 234 million, 86.1% Muslims, 5.7% Protestant, 3% Catholic, 1.8% Hindu, 3.4% other or unspecified. http://en.wikipedia.org/wiki/Religion_in_Indonesia
 
 
Stanislawski, A murder in Lemberg. Politics, Religion and Violence in Modern Jewish History, 2007
1995 the murder of Itschak Rabin by the orthodox extremist Yigal Amir in Tel Aviv. This was not the first murder of this type (for religious and political reasons). 1848 the murder of the Reform rabbi Kohn of Lemberg (now L'viv, Ukraine) by the orthodox Jew Abraham Ber Pilpel, probably hired as hitman by Herz Bernstein and Hirsch Orenstein, who were motivated by a combination of financial selfinterest and religious zealotry. But evidence was neglected in the courts, so technically the case is unsolved. Background: Antiquity prayer condemning informers: '(.) may all your enemies quickly be cut down'. Maimonides: 'It is everywhere permissible to kill an informer [on Jews to Gentiles] even in the present time, when we do not practice capital punishment' (e.g. informers about Jews' avoidance of the military conscription system - 2 informers killed in 1836). So it's likely that some or many orthodox Jews regarded rabbi Kohn as a heretic.
1860 a group of orthodox Jewish youths in Amsterdam entered the Reform temple of that city and stoned its rabbi, dr. M. Chronik, almost killing him. 118 In the minds of religious believers politics and religion are not separated (that's an Enlightment distinction), but intertwined. 1924 murder of Jacob Israel de Haan (ultra-orthodox leader) in Jerusalem. 1930 murder of Labor Zionist leader Haim Arlosoroff in Tel Aviv. 119 The old expectations that religious divides and religiously based violence would gradually diminish and disappear in the modern world, were wildly overoptimistic, and, in fact, simply wrong. 120 [All over the world] the deadly combination of religiously and politically based murders continue to flourish and to increase, seemingly from day to day. 127 MS This book is also en elegy to a thriving and dynamic Jewish community [in L'viv] that was so brutally destroyed [by the Nazi's]. 112 1940 around 110.000 Jews in Lwow (the third largest Jewry in Poland after Warsaw and Lodz). In 1944 only two or three hundred Jews survived in hiding.
 

Abstracts in het Nederlands


Hans Achterhuis, Met alle geweld. 2008
19 Camus (het absurde en de opstand) had een moralistische visie op geweld. Sartre had een politieke en instrumentele opvatting van geweld. 20 HA's eerste ontdekking: de extreme gewelddadigheid van veel utopisch denken. 21 tweede ontdekking: dat hij vroeger te afstandelijk dacht dat geweld goed zou zijn als middel voor bevrijding en emancipatie. Tegenstemmen in die tijd: Cornelis Verhoeven (Tegen het geweld, 1967) en Hannah Ahrendt (Over geweld, 1970), die zich verzetten tegen de verheerlijking van geweld door Sartre. 22 HA voelde zich destijds aangesproken door de moralistische en gewelddadige tijdgeest. 23 later komt hij tot de overtuiging dat verzet tegen onrecht en onderdrukking beter kan plaatsvinden langs vreedzame weg. 27 en zijn geen eenduidige verklaringen voor geweld. 42 dat betekent ook de gedachte afwijzen dat er sprake zou zijn van één oorzaak en één doel, vergelijk het monotheïsme. 43 met Samuel IJsseling: 'zwak denken', dat het innemen van onverenigbare standpunten niet schuwt, open staat voor het onbegrijpelijke en onbeheersbare, het andere en het geheim. 44 het geweld krijgt betekenis in de veelheid van perspectieven waarin het verschijnt. 45 dit meervoud van perspectieven omvat: 1 doel-middelen schema, geweld als middel om de doelen te bereiken, technisch, instrumenteel, vergelijk von Clausewitz. Daarentegen Ahrendt: de staat met geweldsmonopolie als voorwaarde en context voor het goede leven (Aristoteles). 2 structureel geweld - inherente gewelddadigheid van maatschappelijke structuren en instituties, wat zou kunnen leiden tot terroristisch verzet. 3 de strijd om erkenning, Hegel Marx klassestrijd, ook gekwetste eer, de strijd van de derde wereld tegen het rijke Westen (Fanon), mimetische begeerte in de strijd om erkenning > maatschappelijke hiërarchie. 48 democratische samenlevingen zijn minder hiërarchisch en hanteren gelijkheid als principe. 4 wij-zij denken,Huntington: botsing van beschavingen, deze botsing is al oud, vergelijk de Grieken tegenover de barbaren; Carl Schmidt: het is onmogelijk om te ontsnappen aan wij-zij denken. Charles Taylor: rechten en gebruiken van minderheden zoveel mogelijk respecteren. 5 Wie zijn de daders? Doorsnee personen. 50 meer steun door de maatschappelijke instituties van de rechtsstaat dan door een beroep op het geweten of preventief-therapeutische sessies. 6 moraal en politiek, gevaar van het geweld van de moraal bijvoorbeeld in zwartwit denken en nadruk op slachtofferschap. 7 rechtvaardige oorlogen en humanitaire interventies, Augustinus, Hugo de Groot (natuurrecht): rechtvaardige en onrechtvaardige oorlogen. 8 Mimetische begeerte en zondebokmechanismen. René Girard: mimetische strijd van ons tegen allen - alle agressie ontladen op één slachtoffer, de zondebok. 52 gewelddadige bepaaldheid van de menselijke natuur en cultuur. Mimetische begeerte: het willen hebben wat de ander heeft - dat maakt alles schaars. Ook de feitelijke Malthusiaanse val van schaarste aan voedsel en grondstoffen en gevolgen van overbevolking. 9 de dierlijke natuur van de mens (Konrad Lorenz en Frans de Waal) - evolutionair overgeleverde geweldsmechanismen, deze aanvaarden en proberen te beheersen en te voorkomen, de mens als het morele dier. 53 evolutionair gezien is moraal verbonden met zelfbedrog.
118 Von Clausewitz: oorlog is een combinatie van 1 natuurdrift (haat en vijandschap, gewelddadigheid), 2 toeval, tactiek en strategie van legerleiding en legers, en 3 politiek. 119 HA tegen het 'hoge' doelen stellen zonder de middelen te verschaffen; dan faalt de politiek (vergelijk Srebrenica, humanitaire interventies).
214 AH vs het moraliseren van de politiek, vs Honderich en Peter Singer die ten onrechte uitgaan van het postulaat van de maakbaarheid. Ook veel ontwikkelingshulp is contraproductief en veroorzaakt bijvoorbeeld stagnatie van de lokale landbouw. 333 religie en geweld: het gevaar ligt eerder in een "algemene absolute geloofsvisie" dan in een specifieke godsdienst.
361 Carl Schmidt: politiek stelt vriend tegenover vijand (let wel: niet persoonlijk, maar collectief). Het morele stelt goed tegenover kwaad, het esthetische mooi tegenover lelijk, het economische nuttig tegenover schadelijk, rendabel tegenover niet rendabel. [ Is het wel zinvol om domeinen via een fundamentele tegenstelling te definiëren? Vergelijk hoe dat uitpakt bij andere domeinen. ] 363 historische schets: 16e eeuw: theologie, zeventiende eeuw: metafysica, achttiende eeuw: deugd (virtu, plicht bij Kant, moraliseren van staat en politiek), negentiende eeuw: economie (liberalisme met neutralisering van staat en politiek), 20e eeuw: techniek (activistisch nihilisme). Schmidt: er is steeds een streven om een neutrale sfeer te vinden, waar de vriend vijand tegenstelling kan verdwijnen, de strijd ophouden en overeenstemming en eenheid mogelijk is. Echter in naam van de vrede, de vrijheid en de menselijkheid zijn verschrikkelijke oorlogen gevoerd en was/is er sprake van onderdrukking en onmenselijkheid. 366 in Europa is er sprake van een toenemende orde, mee afhankelijk van kolonialisme en imperialisme. Ook de ruimtelijke ordening speelt een rol: bij afgebakende grenzen zou er eerder sprake zijn van beperkte, lokale oorlogen, bij een globale ordening (dankzij de beheersing van de zeeën en oceanen) zal er eerder sprake zijn van totale oorlogen.
395 Kant: Zum Ewigen Frieden (1795): er is ook sprake van de sinistere dreiging van het kerkhof (eeuwige vrede) vanuit een wereldstaat, niet alleen vanuit politieke machtsdromen of vanuit menselijke kwaadaardigheid. 396 Kant stelde een uitbreidende vrede voor via federaties van staten waarbij belangentegenstellingen opgelost zouden kunnen worden door internationale arbitrage. Kant stelt dat geen staat zich met geweld mag mengen in de constitutie en regering van een andere staat. [ Kant dus niet voor een wereldregering en ook tegen interventies op grond van verwerpelijk moreel gedrag van regeringen. ] Volgens Kant doet een wereldstaat geen recht aan de verschillen en onderscheidingen tussen volkeren. Wie in de valse droom van universaliteit en wereldeenheid zijn ogen sluit voor collectieve tegenstellingen en conflicten, miskent de onvermijdelijkheid ervan en verhevigt op deze wijze het geweld dat ermee gepaard gaat. 481 HA tegen een zwartwit denken bijvoorbeeld in termen van de oorlogsmisdadiger of de schurkenstaten. Dan is al heel gauw mogelijk: wie niet voor ons is, is tegen ons (bijvoorbeeld Bush). 543 JAA van Doorn: Nederland is in Uruzgan betrokken in een neokoloniaal avontuur dat alleen maar op een mislukking kan uitdraaien (NRC, 19.1.2008). 544 privé moraal kan werken als een blinde vlek voor de politieke werkelijkheid. 549 dubbel perspectief van 1 op de positieve morele en politieke verworvenheden van de Verenigde Staten, en 2 de politiek-realistische onontkoombaarheid van machtsmisbruik. 552 de institutie van volksvergadering in een democratie maakt het mogelijk om een politiek van matiging te betrachten. 621 nomaden versus herders speelt een rol in het conflict in Sudan en ook bij de Hutu's vs deTutsi 's in Rwanda. 622 Thomas Malthus: de bevolkingstoename, wanneer die ongelimiteerd is, verloopt sneller dan de mogelijke groei van het nodige voedsel. Deze gedachte biedt tegenwicht tegen 't vooruitgangsoptimisme van algemene vrede en onbeperkte groei. 623 Malthus was een mathematisch econoom, de eerste hoogleraar politieke economie in Groot-Brittannië in 1805. 624 en hij zette Darwin op het spoor van de survival of the fittest, een principe dat ook zou gelden voor concurrentie binnen de soort. Hij was bijvoorbeeld tegen armenwetten omdat hij dacht dat ondersteuning zou leiden tot ongebreidelde groei van de niet werkende bevolking. 626 AH een deel van de mensheid is bevrijd uit deMalthusiaanse val - arbeid en handel zijn zekerder wegen naar rijkdom dan oorlog en roof. Echter overbevolking speelt mee een rol in verschillende conflicten, bijvoorbeeld in Afrika. 627 en er speelt zich in Darfur mogelijk een eerste milieu oorlog af 628 Heinsohn: een bevolkingsoverschot van jongemannen kan een belangrijke factor zijn in het optreden en voorspellen van geweld. Met name in moslimlanden is sprake van 'youth bulges', terwijl er in Rusland en in de Verenigde Staten juist een afname is van de aantallen jongemannen. 632 HA: bij die jongens speelt met name het gebrek aan maatschappelijke erkenning. Vergelijk de jeugdbult in Europa in de vijftiende eeuw en daarna: woelingen, revoluties, (burger)oorlogen en veroveringen van koloniën. Daarbij speelde met name het christendom een rol als gewelddadige, missionaire godsdienst. 637 Herbert Spencer (1820 tot 1903): sociaal darwinisme, afwijzing van sociale politiek ter bestrijding van armoede en werkloosheid. HA versus de utopie van afschaffing van alle sekse-ongelijkheid en van alle strijd tussen individuen en maatschappelijke groepen. 638 Griet Vandermassen (2005): darwinistisch feminisme, evolutionaire verschillen tussen de man (agressief) en de vrouw (zorgzaam); de maatschappij moet beter worden ingericht zodat vrouwen er beter in kunnen functioneren. 639 Plato (Protagoras) oorsprongsmythe: de mens heeft een uitzonderlijke positie door zijn fysieke kwetsbaarheid, technische kennis, vuur, eergevoel en recht. 641 Pico della Mirandola (1486): de mens centraal, verschillend van de dieren, met de hoop van de vrede de dierlijke eigenschappen overstijgen door reflexiviteit, excentrische positionaliteit (Plessner). 643 de mens heeft geen vaste natuur, maar natuurlijke kunstmatigheid, gevormd door eigen producten, taal en cultuur, nergens thuis, nooit met zichzelf samenvallend, steeds zoekend naar de goede plaats. 645 Konrad Lorentz (met Nico Tinbergen) grondleggers van de ethologie: niet finale redelijkheid, maar het parlement van de instincten. Ook het aangeboren instinct van de agressie. Edward Wilson – sociobiologie, evolutionaire psychologie: geen bewijs voor een overheersend agressief instinct. Wat erfelijk is zijn patronen van mogelijkheden of waarschijnlijkheden van bijvoorbeeld ook bepaald agressief gedrag. 647 vergelijkbare patronen: territoriaal gedrag, mannetjes als agressiever en dominerend, samenlevingen georganiseerd rond moederlijke zorg en langdurige relaties tussen moeders en kinderen, het spel als essentieel voor normale ontwikkeling, inclusief competitie en schijnagressie > dit zijn de evolutionaire condities van gewelddadige gedrag. 649 Morris, The Naked Ape (1967), Lorentz, Agressie bij mens en dier (1963). 650 HA instincten zijn echter niet de enige of voornaamste bron van geweld. Er zijn ook andere, culturele en sociale bronnen. [ instinctieve agressie <> ontspoorde agressie/geweld ] 652 agressie bij dieren treedt veel al op om te imponeren of om af te schrikken, hoewel er ook moordpartijen plaatsvinden, vergelijk Jane Goodall - bij een splitsing van chimpanseegroepen, waarna de zuidelijke groep uiteindelijk werd uitgemoord. Wilson: de mens is niet de meest agressieve of gewelddadige diersoort vergelijk bijvoorbeeld hyena's, leeuwen, landgoeren, mieren. 655 redirected agression: bijvoorbeeld niet de vijand, maar het vrouwtje te lijf gaan. agressie-remming: bijvoorbeeld hoe honden zich 'overgeven'. Pacificatie-rituelen. Lorentz stelt dat uit omgerichte agressie vriendschap en liefde ontstaan (wij tegen de anderen). 656 Erich Fromm, The Anatomy of Human Desctructiveness, 1975 maakt onderscheid tussen de defensieve (functionele) en destructieve agressie (= geweld). 657Allan Guggenbuhl onderzocht agressie op scholen en constateerde dat het contraproductief is om elke uiting van drift te willen verbieden en bestrijden, omdat dan opgehoopte agressie destructiever tot uitbarsting zal komen. 658 zorgvuldig omgaan met agressie en geweld zoveel mogelijk uitbannen. Lorenz: de bewapende mens is een evolutionaire misbaksel met verstoring van het evenwicht tussen geweldsvermogen en de (zwakke) remmingen. 663 techniek filosofie: mensen en instrumenten (waaronder wapens) zijn op allerlei wijzen met elkaar verbonden. 664 de "mens met wapens" neemt toe met als gevolg meer doden en gewonden. De Verenigde Staten en de EU verzorgen 75 procent van de wereldproductie van kleine wapens. 665 vooral veel jongemannen zijn bewapend en trappen in de hobbiaanse val: schiet eerst want anders word je geschoten. 666 dankzij de stijgbeugel werd Europa niet geïslamiseerd (slag bij Poitiers, 732). Sommige verhalen zijn te mooi om waar zijn. 667 Wel zijn materiële ontwikkelingen van groot belang om een samenleving en cultuur in oorlog en vrede te begrijpen. bv de slag bij Hastings (1066), Willem de Veroveraar trok van Normandië naar Groot-Brittannië met superieure Frankische militaire technologie. 668 in 1997 gooide Nederland clusterbommen af op Servië. In 2006 behoorde Nederland tot de top 5 van wapenexporterende landen. Rotterdam vervult een spilfunctie in de internationale doorvoer van wapens. 669 Gunther Anders: de mens als moreel handelend subject is bijna helemaal opgeslokt door het technologisch wapensysteem dat voor jou onzichtbare slachtoffers maakt. Er zijn niet alleen prikkels onder de drempel van waarneming (subliminale prikkels, Fechner), maar ook superliminale prikkels, die boven ons voorstellingsvermogen uitgaan: hoe onmetelijker de daad, hoe geringer de remming. 670 Anil Ramdas: de mens is te beschouwen als de 'zwakke' schakel in de oorlogstechniek: de dader die niet wil doden. 673 Dawkins (1989): zelfzuchtige genen opzoek naar regeneratie. HA er is een veelheid van doelen die mensen zich stellen als zin van het leven; Dawkins miskent zoiets als 'doelen'. 674 Spinoza: er is geen doelgerichtheid in de natuur, bewustzijn is een epifenomeen. Schopenhauer: wil als blinde levensdrang, Nietzsche: wil tot macht. 675 De mens is bewust van het doel om zich in leven te houden. Dawkins: de verschillende niveaus van verklaring en beleving niet door elkaar halen, een wetenschappelijke verklaring is niet gelijk aan een virtuele beleving; er blijft de mogelijkheid van altruïsme en zelfopoffering. 676 altruïsme onder verwanten is verklaarbaar op het niveau van de genen: om deze te laten overleven. [ moreel gedrag is gen-ethisch bepaald ] 677 de doel-middelen structuur daarin is een evolutionaire gegeven. 678 oorzaken van onenigheid: wedijver, wantrouwen, trots (Hobbes) = winst, veiligheid, en reputatie. 680 HA culturele en maatschappelijke geweldsmechanismen vinden hun rationale vanuit de evolutie. Er is daarbij een verschil tussen evolutionaire, uiteindelijke doelen en directe doelen. 682 De Waal (2005): het zondebokmechanisme is alomtegenwoordig in de primatensamenlevingen, om spanning en agressie te ontladen en eenheid en stabiliteit in de groep te bevorderen. 683 het zondebokmechanisme lijkt tot onze psychische hardware te behoren. 684 strijden om erkenning gaat om de plaats in de hiërarchie, er vind ook moord plaats onder chimpansees, evenals kannibalisme, 686 ook vreemdelingenhaat ten gunste van de bescherming van het territorium. Dit behoort kennelijk tot onze evolutionaire mentale uitrusting (vergelijk Servië en Rwanda). 687 veel apen in een te kleine ruimte gaat prima, er is zelfs meer remming van agressief gedrag ten opzichte van het gedrag in grotere ruimtes buiten. 688 wij-zij valt vaak samen met verwanten tegenover niet verwanten. Wij-zij is ook een blijvend patroon in onze mentale uitrusting. 690 Mimetisch gedrag heeft duidelijk evolutionaire wortels, de vraag is of dit ook geldt voor mimetische begeerte. Dit is nog verder te onderzoeken. 693 uiteindelijk wordt ons gedrag gestuurd door de wens om ons genetisch materiaal via kinderen doorgegeven. Mensen kunnen daar cultureel verschillende vormen aangeven. 695 Coetzee: langzame man. Ons hart is gecompliceerd en onkenbaar, en onze moraal heeft nooit de zuiverheid die we er graag aan toeschrijven. 697 volstrekt rationele banden zouden leiden tot cynisme. Moraal is het wel rekening houden met eergevoel en deugdzaamheid, ernst en belang van de moraal, maar ook relativering ervan. 698 Francis Collins (The Language of God): omdat het morele besef geen aanwijsbare evolutionaire oorsprong heeft, moet het een reflectie zijn van de speciale relatie die God met de mens is aangegaan. 699 echter de Waal: de moraal heeft haar oorsprong in het dierenrijk, mogelijk als culturele uitvinding om de instincten te temmen, een dun vernisje over dierlijke zelfzucht. 700 bouwstenen van moraliteit zijn ook bij andere dieren te vinden: meelevend, rang en orde, schuldgevoel en schaamte, het uitwisselen van giften, sociaal contract, seizoenen, vrede stichten. Machiavelli: moraal wordt door hypocriet gedrag eerder bevestigd dan opgeheven. 701 bij mensen gaat bedrog sneller over in zelfbedrog; we bedriegen onszelf om anderen beter te kunnen bedriegen (Wright). Moreel graaien: het morele gelijk met een graai naar je kant halen. 703 het gaat de menselijke geest niet om het zoeken naar waarheid, zeker niet bij zichzelf; de mens streeft naar de verleiding van een zo goed mogelijke presentatie tegenover anderen: 'oprecht veinzen' (Frans Kellendonk). 704 het moreel zwart maken van rivalen of slachtoffers is ook een voorbeeld van moreel graaien. Een verzwakte moraal maakt geweldmechanismen onbeheersbaar. Bewuste hypocrisie maakt zelfreflectie mogelijk. Onderbewuste hypocrisie (zelfbedrog) is veel gevaarlijker. 705 de westerse filosofie sinds Socrates en religieuze tradities dragen een absolute moraal uit. Niet westerse tradities werken meer met morele vuistregels, meer contextueel: meegaan met het water, zo blijf je drijven. 706 in de westerse tradities wordt geweld gemoraliseerd. Vergelijk de traditie van de rechtvaardige oorlog, typisch een westers concept, leidend tot moreel zelfbedrog en tot kruistochten en genocides van inferieur geachte bevolkingen.
709 algehele geweldloosheid is een gevaarlijke utopie. Wie de hemel op aarde wil verwerkelijken, belandt onherroepelijk in de hel. Bronnen en oorsprong van geweld: doel-middelen benadering, wij-zij denken, strijd om erkenning, moreel superioriteitsgevoel, zoeken van zondebokken, resten van dierlijke agressie. Al deze behoren tot de menselijke conditie (natuur). Zowel Jean-Yves Lacroix als Hannah Ahrendt zijn blind voor de feitelijke geweldsuitoefeningen in Th. Moore's Utopia resp. de Amerikaanse revolutie. 710 Ger Groot: het is van praktisch belang om uit te gaan van de blijvende aanwezigheid van kwaad en geweld in onze wereld. 711 HA: de fascinatie voor kwaad en geweld onder ogen zien door deze tegelijkertijd te disciplineren en in te perken (domesticeren). 712 met rituelen de neiging tot geweld bij kinderen indammen. 713 geweldsmechanismen zijn te zien als antropologische constanten. Het is belangrijk om de noodzakelijke scheidslijn te leren trekken tussen positieve agressie en destructief geweld. 714 het zien van geweld vergroot de kans op het zelf geweld uitoefenen (de mimetische kracht van geweld). Wat onontkoombaar is echter niet onbekommerd toelaten. Bijvoorbeeld in oorlogssituaties lijkt geweld vanzelfsprekend en dat is een noodzakelijke voorwaarde voor het ontstaan van een genocide. In een omgeving van gegeneraliseerd geweldsgebruik worden gewone mensen dan gemakkelijk tot sadisten. 715 HA is tegen een te ruime definitie van geweld zoals bijvoorbeeld 'structureel geweld'. Een beperkte en heldere definitie van geweld kan misschien helpen om de mimetische kracht van geweld te beteugelen. 716 er is een groeiende lijst van menselijke universalia, bijvoorbeeld angst voor slangen, voedsel taboes, uitwisseling van goederen, rouw over doden, enzovoorts. Vergelijk ook de mechanismen achter het gebruik van geweld. Seligman: niet de angst voor slangen is aangeboren, maar de neiging om snel te leren er bang voor te zijn. Echter Spiering: het is wel degelijk de angst voor slangen zelf, zoals aangetoond met experimenten bij kinderen: deze angst heeft een evolutionaire achtergrond. 719 ook agressieve mannelijke seksualiteit en verkrachtingen zouden behoren tot de menselijke universalia. AH neemt stelling tegen Hemmerechts, die stelt: "ik kan mij er niet bij neerleggen dat mannen zou zijn." Echter: de utopie van geweldloze seksualiteit is niet alleen onhaalbaar maar ook contraproductief. Dan wordt men minder weerbaar en het gaat er juist om die weerbaarheid (van met name vrouwen) te versterken en de mannen te beteugelen. Gelijkberechtiging van mannen en vrouwen en strafbaarstelling van verkrachting zijn realistischer doelen om na te streven. 721 AH is tegen de roep om eenheid en consensus en voor de lof van het politieke conflict. Het politieke betreft de dimensie van het antagonisme en conflict, er moeten altijd keuzen gemaakt worden tussen botsende alternatieven. 722 Mouffe pleit (net als Ahrendt) voor agonisme - de andere zien als politieke tegenstanders, niet als vijanden. Het is de taak van de democratie om antagonisme te transformeren in agonisme. Het consensusmodel zou juist conflicten oproepen en onbeheersbare maken. 723 er moet ruimte zijn voor reacties zoals het populisme. Openlijke discussies en tegenspraak werken heilzaam als het gaat om het voorkomen van geweld (Milgram). Bobby Kennedy: er is morele onverschrokkenheid nodig om je te keren tegen groepsdenken over ras, sekse, seksuele geaardheid enzovoorts. 724 bijvoorbeeld Marten Luther King onderkende de onontkoombaarheid van conflicten en strijd in de lange Mars naar vrijheid en gelijkheid. Verschillende verhalen laten zien dat sommige mensen niet buigen voor geweld en terreur (Feldwebel Anton Schmidt, de Rwandese hotelmanager Paul Rusesabagina). 725 Moral Protest: sociale bewegingen zoals bijvoorbeeld de milieubeweging, de vredesbeweging, de vrouwenbeweging, echter morele onverschrokkenheid kan ook ontsporen vergelijk de Rode Khmer in Cambodja die geweld gebruikte in plaats van argumenten. Idealen moeten getoetst worden in het politieke debat. 726 er is de noodzaak om tegenmacht en tegenspraak te organiseren, en zo de wereld bewoonbaar te maken voor de pluraliteit van de mensheid. Zuid-Afrikaanse voorbeelden van morele onverschrokkenheid zijn Nelson Mandela en Desmond Tutu, door hun strijd tegen apartheid, en het maken van een nieuw begin door de waarheids en verzoenings commissie, kritiek op geweld, en later ook kritiek op het machtsmisbruik door het ANC.
-------
TV docu nav z'n boek (november 2008). Is revolutionair geweld gerechtvaardigd als middel om een goed doel te bereiken? HA Ik heb vroeger te gemakkelijk gedacht over controle van het geweld. Het kan echter gemakkelijk ontsporen, je beheerst het niet. HA (die zijn zoon Che noemde), is nu kritisch over het beginnen van een guerilla van buitenaf - het moet vanuit het volk zelf ontstaan, dan is dat niet moreel af te keuren. Vergelijk Zuid-Afrika in de tijd van de apartheid. Na tientallen jaren van geweldloos verzet begon het ANC (mee olv Nelson Mandela) een gewapende vleugel. Als geweldloosheid niets uithaalt, dan... HA vecht tegen z'n eigen moralisme. In zwart-wit tegenstellingen denken is politiek gevaarlijk. Ook één oorzaak van het geweld poneren, welke oorzaak dan uit de weg geruimd moet worden, is gevaarlijk. Space Odyssee (film): gereedschap, wapens, kwaad en geweld aan elkaar verbonden vanaf het begin van de beschaving. Camus gaf destijds fel commentaar op het gebruik van de atoombom om de oorlog in Japan te beëindigen. HA het sparen van levens van Amerikaanse militairen als foute legitimatie - weer vanuit die scheiding van goeden en kwaden. Vergelijk vandaag in Afganistan de slechte Taliban vs de goede geallieerden. HA Ik heb me eerder te weinig ingeleefd in wat er met geweld fout kan gaan en wat geweld met mensen doet. Vergelijk de studie van Browning naar een Duits politiebataljon: in het begin had men moeite met het uitoefenen van geweld, later waren meerderen met plezier sadistisch. Tijd van Rote Armee Fraction, Geert Mak: 'Ulrike Meinhof is één van onze mensen'. HA Dat wordt nu beschouwd als een foute inschatting. Hun ideeën kwamen overeen met de linkse ideeën in Nederland van toen, maar hun methoden waren fout. De situatie in Duitsland was ook heel anders dan bv in Zuid-Afrika, waar het verplicht stellen van Afrikaans leidde tot een scholierenopstand in Soweto, waar blanken direct betrokken waren bij de apartheid en daarvan profiteerden. In het Duitsland voor 1940 ging de staat ten onder in het georganiseerd geweld van de nationaal-socialisten. In het na-oorlogse Duitsland was de staat niet 'onderdrukkend' en was er dan ook geen rechtvaardiging van revolutionair geweld. Mooi voorbeeld van een te snelle reflex: na de moord op Pim Fortuyn reageerde Wouter van Dieren dat dit niets te maken kon [sic!] hebben met de milieubeweging. HA Er zijn wel degelijk gewelddadige tendenzen in de milieubeweging. George Orwell (1984): De beste bestrijders van het fascisme zijn die mensen die vergelijkbare tendenzen in zichzelf herkennen. Vergelijk de verleidingen van de folteraar. Je moet de mogelijkheden van het kwaad in jezelf herkennen om het tegen te kunnen houden.
Trouw bespreking van het boek van HA door Hans Dijkhuis (22.11.2008). HA vs idee dat geweld een gerechtvaardigd middel kan zijn voor bevrijding of emancipatie, of een antwoord op het structurele geweld van westerse overheden. HA destijds meegezogen in de gewelddadige tijdgeest van denkers als Sartre, Mao en de Antilliaans-Algerijnse Frantz Fanon. Zij verdedigden een instrumentele visie, waarin geweld een gerechtvaardigd middel is om een gewenst doel te bereiken. Dit kan ontaarden in de opvatting dat het doel de middelen heiligt - welke dan ook. HA vs een verruiming van het begrip 'geweld' in een uitdrukking als 'structureel geweld'. Er is niet één enkele oorzaak of oorsprong van geweld, wat nog gemakkelijker een doel-middel-redenering zou rechtvaardigen. Ook vs zondebok-rechtvaardiging van geweld (vgl nationaal-socialisme vs de Joden). Een veelheid van perspectieven is nodig om het geweld in al zijn gedaanten te kunnen begrijpen. In de dierlijke (cf ethologische studies) en menselijke natuur liggen al bronnen van geweld besloten: de behoefte aan erkenning, het wij/zij-denken, de imitatiedrang. Die natuur is niet te veranderen. Hoogstens kun je er naar streven het geweld tot een minimum te beperken. Het 'zwakke denken' (vrij van systeemdwang en dogmatisme) waarmee zijn benadering steeds weer nieuwe perspectieven en visies onderzoekt, is heel geschikt om verbanden te leggen tussen tal van wetenschappelijk disciplines en een verscheidenheid aan invalshoeken (zoals ook die van romanschrijvers, zoals bv Coetzee).
 
Amnesty International, Martelen... niet te geloven. 1974. Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, art 5, "Niemand zal worden onderworpen aan marteling of aan wrede, onmenselijke of vernederende behandeling of straf." Staten verheerlijken of rechtvaardigen het martelen nooit. Staten hebben nauwelijks een monopolie op het gebruik van geweld. Er lijkt sprake van een toename van crimineel en terroristisch geweld. De Franse theoreticus Trinquier nam het martelen op in zijn systeem van moderne oorlogvoering ter verdeding van de eigen macht. Niet-sadist: 't is een noodzakelijk kwaad. Aangevoerde rechtvaardiging: de opstandige partij bedient zich ervan, dus moeten wij ook wel, om de 'goeden' te beschermen. Dilemma: man die weet heeft van een geplaatste bom die binnen ‘n uur afgaat - wat doen om hem de informatie te laten prijsgeven? Beccaria, 'Misdaad en straf' (1764) - met marteling kan men iemand welke misdaad dan ook laten bekennen. In de beulen is nog sterker sprake van ontluistering en vernedering van hun menselijkheid. Dit middel, dat in strijd is met rechtvaardigheid en menselijkheid, corrumpeert het doel. Ontsporing tot het martelen van mensen die mensen zouden kunnen kennen die mogelijk van plan zouden kunnen zijn om een bepaalde terroristische daad te te plegen. Een systeem kan goed functioneren zonder onwettig bewijsmateriaal en zonder martelen (dat meestal slechts gericht is op korte termijn 'voordeel'). Bij het wel toepassen ervan wordt het steeds meer verbreid en leidt het tot een verlaging van de maatschappij. De kerk heeft zich van folteringen bediend om 'ketterijen' en andere fundamentele aanvallen uit te roeien (als een poging om de onaantastbaarheid van het systeem in stand te houden). Westerse staten ontwikkelden een stelsel dat tevens functioneert als conflictbeheersingsmechamisme. Polarisering en rechtsontregeling (bv in Noord-Ierland) > geweld en tegengeweld, terreur en tegenterreur, marteling. Onbeheerste tegenstellingen > voedingsbodem voor marteling. Autoritaire / dictatoriale culturen > martelingen. Doelen van marteling: informatie krijgen, politieke tegenstanders klein krijgen, tot schuldbekentenissen dwingen, bevolking intimideren. Doeltreffendheid is een andere discussie dan geloorloofdheid. Minderheidsrapport Lord Gardiner: martelen is moreel niet te rechtvaardigen, ook al zou men er marginaal voordeel van hebben. De folteraar is meestal geen notoire sadist. Onverdraagzaamheid leidt tot gewelddadigheid. Verantwoordelijken: de staten die het sanctioneren en toelaten ipv straffen en uitroeien, militaire opleidinsscholen die het instrumenteel in stand houden. Rijkdom, macht en goed geweten tegenover de tegenstanders (ongelovigen, ketters, verraders, revolutionairen, terroristen). Dualisme als voedingsbodem voor geweld en martelingen. Kerken waren in de godsdienststrijd ook schuldig aan marteling, leugens en chantage. Canadees Instituut voor Vredesonderzoek: er is een significant verband tussen religeus dogmatisme en vijandigheid tov een politiek van vreedzame coëxistentie. Dualisme van de Strijd tussen Licht en Duisternis. Geweld is niet een deugdelijk middel om mens, maatschappij, de wereld of de godsdienst te verbeteren. Echter niet geweldloosheid als middel boven het doel (gerechtigheid, sc inperking van structureel geweld) stellen. Revolutionair geweld tegen structureel geweld kan leiden tot een spiraal van geweld (Helder Camera), waarin het 'recht' van de sterkste tenslotte wint. Beslissende vraag: hoe kunnen we het geweld terugdringen?
 
 
Churchill, W., The Second World War, vertaald: De Tweede Wereldoorlog, 1948-1954, 4e druk, 1989
1
Na WO I herstelbetalingen van 1 miljard aan Duitsland opgelegd, maar dat de VS en UK leende Duitseland 2 miljard voor herstel, waarvan de VS maar een vijfde terug ontving. Verbrokkeling van het Oostenrijks-Hongaarse rijk > balkanisering van zuidoost Europa. DL ten onrechte geen terugkeer naar constitutionele monarchie met nieuwe democratische en parlementaire ordening, maar een opgelegde Weimar republiek. Geldontwaarding in DL maakte de geesten rijp voor het nationaal-socialisme. 13 Geen krachtige opbouw van de Volkenbond. Grootschalige ontwapening VS en UK. VS dwong UK de alliantie met Japan te verbreken. 14 Communisme > fascisme > nazisme. 16 Duitsers begonnen met luchtbombardementen op open steden – 20voudig vergolden. 17 C wil aantonen dat de tragedie van WO II gemakkelijk voorkomen had kunnen worden, hoe de boosaardigheid van slechte mensen aangewakkerd wordt door de slapheid van de goede mensen, dat democratische staten tot grotere organismen moeten worden samengesmeed om veiligheid te kunnen bieden en dat ‘t moeilijk is om lange termijnbeleid te voeren, ook al gaat het om ‘t eigen lijfsbehoud. Het is noodzakelijk dat democratische staten gezamelijk een veelomvattend internationaal beleid voeren. Samenwerking behouden om de winst niet weg te gooien. 22 Schuldenlast aan VS na WO I van 10 miljard dollar, waarvan de UK 4 miljard. 23 Schuldenregeling VS – UK (enorme terugbetalingen, waarmee UK zowel tot schuldenaar als tot incasseerder van de VS werd gemaakt (pressie van UK op Duitsland) – factor in economische ineenstorting en verbittering). 1922-1937 UK Stanley Baldwin, 1925 DL Hindenburg. 26 C zag in die tijd als het grootste belang: het verweven van de economische, sociale en morele belangen van Frankrijk en Duitsland – door welvaart en onderlinge afhankelijkheid van FR en DL kan Europa herrijzen. 29 1925 Verdrag van Locarno, Chamberlain Nobelprijs vd vrede en drie jaren van vrede en herstel. DL lid van de Volkenbond. UK 1929 socialisten vol voor ontwapening. 31 C breuk met Baldwin ivm zelfbestuur van Indië (C tegen). 32 VS welvaart gebaseerd op speculatieve kredieten stortte ineen. Ineenstorting beurs, dalende prijzen, inkrimpende productie, dalende lonen, stijgende werkeloosheid, protectionisme, bankwezen tijdelijk lamgelegd. 36 In 1929 schreef C een apocalyptisch stuk over de vernietigingskracht van de moderne oorlogen – gericht op voorkomen van WO II, of, zo die alsnog mocht uitbreken, deze te winnen. 39 C bereid zijn om geweld te gebruiken om tirannie te trotseren en ondergang af te wenden. 39 In 1925 droomt C al van een kleine bom, die automatisch, draadloos verstuurd kan worden, en die met grote kracht een hele stad in één klap kan opblazen. Ook gedachten over gifgassen, chemische en bacteriële oorlogvoering. 40 Overwinnaars moeten bewapend blijven en de overwonnen onbewapend houden, welvaart geven en een vriendschap en belangengemeenschap scheppen. Na WO I deden VS, UK en FR het tegenovergestelde. 42 1921v DL von Sect – wederopbouwplannen DL leger. 46 1919 De Jood Rathenau [ ironie ] – reconstructieplan voor de DL oorlogsindustrie. 48 Tussen 1930 en 1938 hadden VS, UK en FR alle tijd om de herbewapening van DL te voorkomen. 52 Hitler’s Mein Kampf bevatte het volledige programma voor de komende jaren. C "Hier had men dan de nieuwe koran vol blind geloof in de oorlog; gezwollen van taal, breedsprakig en vormloos – m aar onheilspellend." Wilskracht en vastberadenheid vs intellectualisme, internationalisme en pacifisme. 54 1928v propaganda en intimidate door de nationaal-socialistische partij > steeds meer zetels in de Rijksdag. 63 C vs opgeven Brits gezag in Indië – omdat dan de moslims en hindoes elkaar weer in de haren zouden gaan vliegen. [politiek paternalisme] 65 1933 Hitler rijkskanselier. 67 1932 C oproep tot classificatie van wapens, met uitbanning van wapens die niet alleen de combattanten, maar ook de burgerbevolking treffen. Waarschuwing voor de naderende oorlog. Als DL militair op voet van gelijkheid met FR wordt gebracht, brengt dat ons aan de rnd van een onmetelijke ramp. 70 C rede 1933: in DL opkomst van een fanatieke oorlogsgeest, minderheden mishandeld, mensen op grond van hun ras vervolgd. DL grimmige dictatuur, militarisme en jodenvervolging. 72 Onverstand en zwakheid in UK en FR, kortzichtigheid in VS, krachteloosheid vd Volkenbond. 74 C uitbouw netwerk contacten in alle betrokken landen – zeer goed op de hoogte van de ontwikkelingen. 76 C ook vertrouwd met de (geheime) informatie binnen de UK regering, waarmee hij een zowel kameraadschappelijke als kritische relatie onderhield. 80 1932 Japan valt China aan (afzetgebied en bron van steenkool en ijzer). 93 juni 1933 nacht van de lange messen – executies van rond de 6000 tegenstanders van Hitler – met name om de SA weer in het gareel te krijgen. 96 Militaire dictatuur meestal realistisch – een ideologische dictatuur veel gevaarlijker, geneigd tot buitenlandse avonturen. 104 1934v UK luchtmacht onderbewapend. 106 bewapeningswedloop, welke altijd gebleken is aan een oorlog vooraf te gaan. 108 C waarschuwt dat de DL luchtmacht in 1935 even sterk zal zijn als die van de UK. 121 1935 officiële oprichting van de DL luchtmacht en instelling van nationale dienstplicht, beide in strijd met de vredesverdragen. 135 Daardoor groeiden de lichtingen Duitse dienstplichtigen uit de jaren 1914-1920 uit tot meer dan 3 miljoen tegenover de 1.5 miljoen van de Fransen. 146 DL en UK ontwikkelden radar-systemen, maar in UK werd radar doeltreffender ingezet in de praktijk van de oorlogsvoering. 154 Ook de Asdic essentieel voor de onderzeebootbestrijding. 163 oktober 1935 begin van het avontuur van IT in Abessinië, vs beginselen Volkenbond (niet-uitgelokte agressie). 165 VS (niet lid van de Volkenbond), maar wel de voornaamste olieleverancier ter wereld, blijft vaag, UK maakt geen echte vuist. Een pacifistische politiek bleef de toon aangeven. 169 Baldwin wint de verkiezingen overtuigend en C blijft buiten het kabinet, dat er voor kiest om niet op grote schaal te herbewapenen, tot elke prijs ‘geen oorlog’. 176 UK groot prestigeverlies door wankelmoedig optreden, waardoor UK Italië van zich vervreemden zonder iets voor Abessinië te bereiken. Daarmee was ook de Volkenbond naar een mislukking gevoerd. 177 De democratieën en daarvan afhankelijke staten waren nog sterker dan de dictaturen, maar wel minder dan half keer zo sterk als een jaar tevoren. Mensen met edele motieven zijn geen partij voor gewapende en vastberaden kwaadwilligen, wanneer die motieven door traagheid en vreesachtigheid geremd worden. 181 maart 1936 het Rijnland weer bezet door DL leger (schending van vredesverdrag en verdrag van Locarno). 183 FR bleef werkeloos en verlamd toezien. 184 Flandin (FR): nu moet UK de leiding nemen en met FR DL tegenhouden. 185 Baldwin: als daar oorlog van zou kunnen komen, moeten we daar maar niet aan beginnen. 189 C Als de Volkenbond niet kan handhaven, vindt het internationale recht en de internationale samenwerking een smadelijk einde. 190 Nodig: het bijeenbrengen van een overweldigende morele en materiële macht ter ondersteuning van het internationale recht. 192 Consequenties versterking Rijnland. C in rede april 1936: Het aanleggen van een linie van fortificaties tegenover de Franse grens zal Duitsland in staat stellen troepen langs die linie te besparen en zijn hoofdmacht een omtrekkende beweging te doen maken dwars door België en Holland heen. [ sic! ]. 195 UK altijd gekozen tegen tirannen: Philips II van Spanje, Lodewijk XIV van FR, Napoleon, Wilhelm II van DL – altijd gevochten voor de vrijheid van Europa. 197 Nationaal behoud hangt af van het vermogen om alle Europese [ democratische] machten te verenigen ter beheersing, beteugeling en zo nodig verijdeling van een Duitse [ tirannieke ] overheersing. Het gaat om gerechtigheid en vrijheid tussen en in de volken. Niet laten afleiden door illusies over een ideale wereld. Wel de droom dat het internationaal recht zal heersen en geschillen zullen worden bijgelegd door middel van geduldig overleg doch altijd in overeenstemming met wat wet en gerechtigheid eisen. 198 C is voor een gewapende Volkenbond. 199 C’s ideeën lopen voorop op de UN. 1936 fascisme vs communisme in Spanje. UK neutraliteit als beste optie in dat conflict. 1937 UK Baldwin > Chamberlain, ‘n enorme bezuiniger op militaire uitgaven. 209 1937 onderhoud C met von Ribbentrop die ‘n pact DL en UK wil om DL de vrije hand in Oost-Europa te geven. C Daarin zal UK nooit toestemmen. vR Dan is oorlog onvermijdelijk. C onderschat Engeland niet – Engeland zal de hele wereld tegen u in het geweer roepen. 212 In die tijd gaven de Duitser een miljard pond per jaar uit voor hun bewapening. 213 Duidelijke stijgende lijn: 1933 5 miljard mark, 1934 8 miljard mark, 1935 11 miljard mark. 227 Chamberlain trachtte op goed voet te komen met de dictators van DL en IT. 233 C Verzoeningspolitiek in al haar vormen wakkert de agressiviteit van dictators slechts aan en geeft hen meer macht over hun eigen volk. 237 1938 Een aanbod van Roosevelt (VS) om de mogendheden op één lijn te brengen in een bespreking werd door Chamberlain botweg afgewezen. Eden (ernstig bezorgd over het langzame tempo van herbewapening) trad af als Foreign Secretary. De nacht daarop kon C de slaap niet vatten (uitsluitend bij deze gelegenheid!). 242 februari 1938 DL lijft Oostenrijk in. 248 C Het was een goede week voor dictators. De oude politiek probeerde in Europa het beginsel van het recht te vestigen en via de Volkenbond te komen tot doeltreffende afschrifwekkende middelen tegen de agressor. De nieuwe politiek komt met totalitaire mogendheden tot overeenstemming in de hoop dat de vrede bewaard zal blijven... 256 Chamberlain onderkent dat er ook voor Techoslowakije niets (meer) te doen is. 258 UK doet afstand van recht gebruik marinehavens in Zuid-Ierland. C weer ‘n voorbeeld van kortzichtige verzoeningspolitiek. 286 Pogingen van Rusland om met UK en FR de hakken in het zand te zetten tbv Tsjechoslowakije, werden genegeerd. 289 Hitler loog: ‘dit is mijn laatste territoriale eis in Europa’. 290 Tsjechoslowakije gemobiliseerd – Frankrijk deels gemobiliseerd. 299 Snelle tegenactie niet altijd verstandig – vreedzaam naar compromissen zoeken niet altijd onverstandig. 300 Geweld als laatste redmiddel en uit overtuiging mag. Als land je woord houden en handelen in overeenstemming met je verdragsverplichtingen (‘eer’). Tragisch dat UK FR aanmoedigde om de trouwe bondgenoot Tsjechoslowakije aan zijn lot over te laten. 302 DL de Sudeten, Polen als aasgieren Teschen opgeëist, Hongaren met hun aanspraken. 306 UK Huis keurde met 366 vs 144 stemmen het beleid van de regering inzake Tsjechoslowakije goed. 315 In 1938-1939 militaire uitgaven in UK 304 miljoen pond, in DL 1500 miljoen pond. Tot in 1938 was FR militair nog superieur. Daarna was DL superieur aan zowel UK als FR. 359 In 1939 al zicht op de atoombom (info prof Lindemann). Niet-aanvalsverdrag DL-Rusland.
(..)
6
(..)
1624 1941 Atlantisch Handvest: 1 niet uit op vergroting van grondgebied, 2 volken beslissen zelf over gebiedswijzigingen, 3 elk volk kiest de eigen regeringsvorm, zelfbestuur teruggeven aan hen die door geweld daarvan zijn beroofd, 4 ernaar streven dat staten op voet van gelijkheid toegang hebben tot de handen en tot de grndstoffen van de wereld die nodig zijn voor hun economische welvaart, 5 samenwerking tussen alle naties op economisch gebied om voor allen verbeterde arbeidsvoorwaarden, economische vooruitgang en sociale zekerheid te verzekeren, 6 na de volledige vernietiging van de nazi-tirannie vrede vestigen, die aan alle naties de middelen voor veiligheid zal verschaffen binnen haar eigen grenzen, leven vrij van vrees en gebrek, 7 veiligheid op de zeeën en oceanen, 8 alle naties zien af van gebruik van geweld – daarvoor ontwapening van naties die (mogelijk) dreigen geweld te gebruiken buiten haar grenzen, in afwachting van het vestigen van een breder en permanent stelsel van algemene veiligheid, bevorderen van maatregelen om de verpletterende last van bewapening te verlichten voor vredelievende volken.
1848 1942 Pact der Verenigde Naties: Onderschrijving van het Atlantisch Handvest, daarbij: Overtuiging van de noodzaak van volledige overwinning van de vijanden ter verdediging van leven, vrijheid, onafhankelijkheid en godsdienstvrijheid en ter bescherming van de rechten van de mens en de gerechtigheid, voor de gemeenschappelijke strijd 1 economische en militaire hulpbronnen inzetten tegen de vijanden, 2 geen afzonderlijke wapenstilstand of vrede met de vijanden.
(..)
[ Antony Beevor is kritischer over Churchill en Montgomery dan over Roosevelt en Eisenhower. Een adviseur zou over Churchill gezegd hebben: ‘Hij heeft twintig ideeën per dag waarvan er hooguit twee goed zijn, maar hij weet zelf niet welke twee.’ AB bekritiseert bv Churchill’s verzet tegen het openen van een derde front vanuit het zuiden van Frankkrijk. [OBW Churchill’s afwegingen op dit punt worden in zijn WO II verslag uitgebreid toegelicht..] AB over Monty: deze weigerde vaak te erkennen dat hij zijn plannen had moeten wijzigen [OBW dat lijkt wat onaannemelijk, omdat leidinggevende militaire qq voortdurend hun plannen moeten aanpassen aan de zich voortdurend wijzigende omstandigheden, strategieën en tactieken van de tegenstander. Een uitspraak van AB als ‘de Duitsers bepaalden de strijd’ lijkt wat merkwaardig: de strijd wordt bepaald door goede voorbereidingen, strategieën en tactieken van alle betrokken partijen en doorgaans uiteindelijk gewonnen door overmacht en geluk – ttv WO II de overmacht en het geluk van de geallieerden. Of bedoelt AB dat, gegeven de genoemde factoren, het Duitse leger een briljantere (terugtrekkings-)campagne voerde? Het zou, gezien de gevechtservaring van de betrokken divisies (veel ervaring bij de Duitse legereenheden, relatief weinig ervaring bijde meeste Britse, Canadese en Amerikaanse divisies) vreemd zijn geweest als dit anders zou hebben gelegen...] [OBW uiteraard maakten ook de geallieerde leiders fouten, maar zou WO II zonder die leiders gewonnen zijn? Met name in de beginfase, toen GB stand hield, terwijl latere geallieerden zich met nazi-Duitsland compromiteerden (Rusland) of zich afzijdig hielden (VS), was de rol van mannen als Churchill en Monty van doorslaggevend belang.] AB trekt allerlei conclusies uit de door hem bestudeerde documentatie over juni-augustus 1944 (van de landing in Normandië tot het innemen van Parijs). Zo vindt AB dat de verliezen aan burgerslachtoffers onnodig hoog waren, bv door het bombarderen van Caen – hij berekende dat er meer Franse burgers door geallieerde bommen en granaten zijn gedood dan dat er in die jaren Britten zijn omgekomen door de Duitse Luftwaffe en de V-raketten (70.000 om 67.000). [OBW ook toelichting waar/hoe/waarom? bv in juni-augustus ivm bombarderen van Franse spoorlijnen, zodat het Duitse leger zich in west-Frankrijk niet (goed) kon hergroeperen en versterken].
 
 
J.A.A. van Doorn, W.J. Hendrix, Het Nederlands/Indonesisch Conflict Ontsporing van geweld, 1985, 3e druk
Analyse van geweldsontsporingen tijdens het dekolonisatieproces in de periode van 1945 - 1949, gesitueerd in een reeks van dergelijke processen in de periode van 1945 - 1975 (Nederland-Indonesië 1945-1949, Nederland-Nieuw-Guinea 1950-1962, Frankrijk-Vietnam 1946-1954, Frankrijk-Algerije 1954-1962, Portugal-Angola 1961-1975, Portugal-Mozambique 1963-1975, VS-Vietnam 1965-1975).
Nederland was veel minder gewelddadig in vergelijking met andere dekolonisaties.
De studie is mee gebaseerd op een 80-tal geregistreerde incidenten, waar de auteurs voor een deel ook zelf bij aanwezig waren. Hun voorwerk is tientallen jaren in de la blijven liggen. Trigger tot de uiteindelijke publicatie was een tv uitzending in 1969 waarin dr E.J. Hueting een aantal door hem meegemaakte geweldsexcessen beschrijft met daarop volgende, heftige discussies.
De kolonisator gebruikte bv als drogreden dat de inheemse volkeren nog niet 'rijp' was voor zelfbestuur. Daarbij hanteerde men een verborgen agenda de wens dat er ook in het toekomstige Indonesië plaats zou zijn voor de Nederlandse technicus, expert en ondernemer. De Republiek wilde echter onafhankelijk en vrij zijn. Er was dus sprake van botsing van (verborgen) agenda's.
De geweldsexcessen pasten niet bij de 'ethische' NL koloniale traditie en ook niet bij het collectieve zelfbeeld van de NL burgerlijke handelsnatie. Die natie zond een leger van 100.000 man, waarvan een deel zich ging gedragen zoals de Duitse bezetter zich tevoren in Nederland had gedragen.
Partijen in het conflict: Nederlanders, Indiërs (Indo-Europeanen, daar geborenen), Indonesiërs (nationalisten, communisten, islamisten). Trias: politiek (NL ethisch kolonialisme), economie, politioneel-militair. Er ontwikkelde zich 'n revolutionaire oorlog met asymmetrie van geregeld leger en guerilla en snel verminderende steun onder de bevolking, mee oiv de 'Westerling methode': de bevolking door grove terreur dwingen haar steun aan de guerilla op te geven. Er was sprake van een dubbele moraal bij de beoordeling hiervan: er werd pas kritiek op uitgeoefend als de effecten negatief in het nieuws kwamen. Met name het inlichtingensysteem bood een grote kans op excessief machtsmisbruik (informanten, alarmering, marteling en executies). De auteurs onderscheiden genormeerd, geregeld geweld en excessen, waar oorlogsdaden overgaan in oorlogsmisdaden.
Excessief geweld is niet exclusief te herleiden tot:
1 persoonlijke agressie / destructiedrift (persoonlijke kenmerken)
2 bevel is bevel (instructiedwang) (de opdrachtgevers)
3 situatiedwang (bv reactie op neerschieten kameraden) (de anderen)
Deze verklaringen zijn schuldafwentelende interpretaties, die 'allen' schuldig verklaren en daardoor eigenlijk niemand.
211v Andere mechanismen:
4 een ontregeld beheersingssysteem. Vanuit NL had men weinig greep op het NL leger. Er werd ook nauwelijks controlerend onderzoek gedaan naar excessen – eerder was sprake van toedekkingen en ontkenningen. Het leger als totaalinstituut heeft eigen voorzieningen, inclusief een eigen justitieel apparaat [daarom kunnen militairen zich ook organisatorisch relatief gemakkelijk meester maken van de staatsmacht].
5 vergroofde sociale beheersing / controle. Sociale controle is de normgebonden legitimiteit van de maatschappelijke orde met een consensus over de centrale maatschappelijke waarden en over de middelen om ze te verdedigen; met name indirecte handhaving van de sociale controle, bv via groepen en instellingen. Voor 1940 werd het NL gezag in Indië aanvaard, na de afgang van dat gezag tgv de Japanse bezetting was er een toename van gezagskritiek en nationaal zelfbewustzijn. Het 'gezag' valt dan terug op (militaire) macht door geweld. Deze militaire macht houdt echter weinig rekening met het pluralisme van de maatschappelijke 'countervailing powers'. De affaire Zuid-Celebes maakte duidelijk wat er gebeurt bij het ontbreken van een met waarborgen omringde rechtsstaat - in plaats daarvan was er sprake van regelmatig eigenrecht door militairen. Detachementen werkten/improviseerden zowel militair als politioneel, bestuurlijk en politiek. Zo rijst het beeld van 'overlaten' door de NL regering aan de Indische regering > aan het leger > aan de (lagere) commandanten > aan de militairen. Daarbij speelde ook het verschil kader (officieren) en manschappen (gedrild door gehoorzaamheidstraining). 'Nothing can make a complete soldier except battle experience.' De feitelijke aard van het geweld wordt bepaald door de gevechtssituatie.
6 technisch geweld. Te weten van de marine, luchtwapens, artillerie en tankwapens. Het grove geweld van de technische wapens (door luchtaanvallen of artilleriebeschietingen) tav bevolkingsconcentraties (bv kampongs) werd gemakkelijker geaccepteerd dan bv executies door een infanterie-eenheid, ook al waren de effecten desctructiever.
7 infanterie-geweld. Men verkeerde met te weinig troepen in een te groot gebied. Dat had veel vergissingen en ongericht terugslaan (represailles, moorden als afschrikwekkend voorbeeld) tot gevolg. Voorbeeld: na beschieting van een truck (met 2 doden en 8 gewonden) werden 21 overwegend burgers geëxecuteerd als represaille (door kritische manschappen getypeerd als 'moffenmethoden').
8 politioneel geweld. Aanvankelijk bedoeld ter bescherming van de bevolking tegen overtreders van rechtsregels. Later gaat het uit de hand lopen van gebiedsbeheersing samenlopen met de autonomisering van gespecialiseerd politioneel geweld. en begint dit te werken als onverhuld militair geweld. De inlichtingendiensten houden zich niet aan de Conventie van Genève. Er is sprake van veel 'third-degree' verhoren met folteringen (opsomming van methoden pg 259), waarvoor zeer weinig IDers zijn veroordeeld.
9 politioneel-militair geweld. INCO groepen functioneren als 'junta' in nauwelijks gecontroleerde gebieden, executeren gevangenen en mensen die zich niet deugdelijk weten te identificeren. Oorlogsvrijwilligers die dachten dat ze als bevrijders zouden worden verwelkomd, werden gezien als de (volgende) bezetters - ze liepen vanaf het begin in de geweldsfuik van de 1e Actie, de zuiveringen, de 2e Actie en de guerilla.
De auteurs geven een casestudy (geabstraheerd naar gebieds- en persoons-namen). Opvallend is de dominerende rol van kleine aantallen (een clan van voornamelijk commandanten en IDers) temidden van grotere groepen. Patrouilles hadden drie taken: militair (vernietigen van de gewapende vijanden), politioneel (aanhouden van verdachte personen) en politiek (vertrouwen wekken bij de bevolking). KNIL en door KNIL opgeleiden worden gekenmerkt door hardheid van optreden, gecombineerd met amateuristisch inlichtingenwerk. Klagers over mishandeling van gevangenen krijgen geen steun, noch de (kwetsbare) getuigen in kampongs, noch bij het bataljonscommandando. Doorslaggevende factoren zijn: (te) ruim mandaat, strategische positie, persoonlijke ambitie en beschikbaarheid van (uitvoerend) personeel. De case-study gaat over de Berg-cie met een sterk uitgebouwde, prestigieuze ID die zich ontwikkelt tot een INCO combinatie. Men typeerde zichzelf als 'moordenaarspeleton'. Leidinggevenden die meegaan op patrouilles, die aggressief zijn en grof geweld niet schuwen, ontwikkelen zich tot specialisten voor third-degree verhoren en executies. Vanuit de manschappen werd het ID-werk gezien als werk voor sadisten, werk dat overigens weinig zichbare resultaten opleverde. Door selecties en promoties van IDers onstaat een clan, waarna door de INCO groep gemonopoliseerde 'bedreigende informatie' gebruikt wordt om het geheel van de troep door middel van de commandolijn medeplichtig te maken. Tijdens patrouilles en veldtochten worden willekeurig honderden huizen platgebrand en heel wat mensen (waaronder ook vluchtende burgers) geëxecuteerd - steeds met name door de INCO-mensen.
De auteurs typeren nog de storm die losbreekt na het openbaar aan de kaak stellen van excessen in een tv programma door dr J.E. Hueting (1969) als "modieuze kortademigheid van veel moderne, politieke vraagstellingen, op het ene moment heftig omstreden, op een volgend ogeblik totaal vergeten. Men was getroffen in het hart van het Nederlandse moralisme (zoekend naar schuld en schande in plaats van naar oorzaak en gevolg). Nuis: het gesprek over de excessen was wel algemeen (in de huiskamers) maar het werd tot 1969 nooit een openbaar gesprek. De auteurs analyseren dit als het probleem van de maatschappelijke omgang met geweld. Het gebruik van geweld is in de samenleving gedelegeerd aan specialisten die in hun werk een zelf-isolerende tendentie vertonen wat leid tot het onttrekken van geweld aan de controle en het ingrijpen van buitenaf - geweld wordt zo getolereerd [door zoveel mogelijk de ogen er voor te sluiten]. Men laat het niet over aan specialisten omdat deze vertrouwd worden, maar omdat men het geweld niet vertrouwt. Er is sprake van afwenteling uit onmacht en onvermogen om met geweld om te gaan. Zo zijn isolement, geheimhouding en gebrek aan controle de voorwaarden waaronder geweldsexcessen ontstaan.
------------------------
Trouw, 25.11.208 Nabestaanden van het door Nederlanders ttv de politionele acties in 1947 aangerichte bloedbad in het Javaanse Rawagede geven de strijd om schadevergoeding nog niet op, ondanks dat de Nederlandse Staat verklaart dat deze mensenrechtenschendingen verjaard zouden zijn, welke verjaring overigens niet van toepassing wordt verklaard voor ttv de Tweede Wereldoorlog geroofde kunst. De Nederlandse Staat wil de nabestaanden wel 'inzicht geven in het onderzoek dat in 1995 is uitgevoerd naar de vraag of het nog mogelijk was om militairen strafrechtelijk te vervolgen, 'met het oog op de verwerking van dat leed [door de nabestaanden]'. link: http://www.kukb.nl/new/
 
 
A.J. Herzberg, Amor fati. De aanhankelijkheid aan het levenslot. Zeven opstellen over Bergen-Belsen, 1946
Verbreiding van kennis ontrent feiten, toestanden en stemmingen in de concentratiekampen moet van betekenis zijn voor het begrijpen van de problemen der samenleving. Inzicht in datgene waartoe de mens in staat is en waartoe hij gebracht kan worden. Lachende, machtsbewuste, overmoedige nazi's in het gezicht van honger, angst, zieken, stervenden en doden.
Scharführer X. De nazi's deden het met vreugde en met wellust, leedvermaak en meedogenloze wreedheid tav joden en Häftlinge (politieke gevangenen). 'Misdadigers' is een kwalificatie, geen verklaring. Het waren echter geen enkelingen, maar honderden duizenden, zo niet miljoenen die in deze houding deelden. Het gaat niet om de beoordeling van hen, maar van ons. Is hun gedrag voor ons te vertalen en te begrijpen? De gemiddelde nazi is niets, leeg, zonder idealisme of opvattingen, overtuiging, wil of intelligentie, gebiologeerd door krachtpatserij, slaat er op los uit angst voor zijn angst, onzekerheid door schijnzekerheid gedekt, de stem van zijn geweten gesmoord, [en als wraak daarop] de ene wreedheid na de andere, steeds groter, steeds feller. Zijn het alleen Duitsers die zich kunnen ontwikkelen tot nazi? Overal zijn mensen zonder overtuiging met lust aan vervolging en leed, met een gebrekkig geweten.
De capo. De gevangen die tot bewakers en aandrijvers worden aangesteld voor toezicht en de verdeling van het eten, met als loon betere ligging, voldoende voeding, voorrang op kleding van overledenen en mogen commanderen en mogen slaan. Een bevoorrechte klasse moordenaars (waarvoor de slaaf in de mens buigt) die eenparing verzet voorkomt. In Bergen-Belsen als Aufenthaltslager zijn de families veelal nog bij elkaar. De capo's kunnen daar wat vrouwen versieren, wat maakt dat ze ook wat inbinden. Wilde, vreemde begeerte naar de vreemde en vervolgde vrouw. Begeerte naar goud voor brood. Een mens kan zichzelf zoeken of de zaak zoeken die hij dient. De capo is de mens die onder allen omstandigheden zichzelf zoekt. De nazi's maakte hen tot vijand van hun vijanden met wat lekkers wat macht en dat was goedkoop genoeg. Geef de capo een knuppel in de hand en zijn borst zwelt op. Met die maarschalkstaf der menselijke laagheid zal hij eens tonen wat hij kan. Het ligt niet ver achter ons. Je kunt ze met de vinger aanwijzen en besturen, verenigingen, regeringslichamen, op kantoren en fabrieken, onder ambtenaren, militairen, sociale werkers en organisatoren, wie in een concentratiekamp capo zouden zijn geworden en wie niet.
De Griet. Verongelijkte anonyma, in Amsterdam als een vis op het droge, in Bergen-Belsen in haar element. Met wraakgierig plezier ouders van kinderen scheidend. Divisies SSers met geen andere zorg dan weerloze mannen, vrouwen en kinderen te sarren en te treiteren. De blonde Imry kon bedden controleren en willekeurig dekens eraf trekken en straffen, furieus slaan en weeskinderen aanhalen en mee voor 'n baby zorgen, en dan.. 'Jetzt geh' ich mal ein bisschien prügeln im Frauenlager [ van Poolse vrouwen ] en daar ging ze dan weer furieus rondmeppen. Er worden maar enige tientallen van de honderdduizenden ter verantwoording geroepen. Na de oorlog kunnen de niet-veroordeelden alles verdraaien zodat het lijkt alsof ze alleen maar 'goed werk' deden in de kampen.
Onder de linde. Het kamp is lelijk: dor en droog. Binnen het prikkeldraad zijn egocentrische en niet-egocentrische mensen. Soms een mens als een melodie, stralend, hulpvaardig, opofferend. Het ontbreken van een maatschappij maakt alle mensen eenzaam. Families of groepen kunnen saamhorig zijn, maar ook met groepsegoïsme. Mensen kunnen stelen uit honger, maar ook uit eenzaamheid of heimwee. De normale mens steelt niet, hij sterft liever. Het kamp stelde een rechtbank van drie rechters in om bv diefstal te behandelen en de Lagerälteste te adviseren. De commandant wil dat de processen in het openbaar gehouden worden 'unter der Linde' (die er niet is). H treedt op als procureur-generaal. Dezelfde veroordeelde dief wordt maanden later weer betrapt en ontkent weer glashard. Maar na een paar dagen zoekt hij de PG op en bekent, vooral ontsteld over het feit dat hij gelogen heeft, mee omdat de PG eerder aangaf dat volstrekt onacceptabel te vinden. "En de PG begint te begrijpen wat hij zelf misdreven heeft." Het komt niet meer tot een tweede veroordeling - de dief is dood. Een achterlijk, stelend jongetje krijgt een mentor toegewezen en iedereen is blij (vader, moeder, rechtbank, jongetje). Dan wordt de mentor op transport gesteld en ergens vergast en dan heeft het jongetje geen mentor meer en het gapt en gaat huilend naar bed en miemand is meer blij. De meeste dieven stierven, [mogelijk] zo ontmoedigd door wat ze voelden als de morele ondergang, dat ze zich niet konden handhaven. Toen de rechters de straf niet meer bepalen konden [omdat de commandant dat had overgenomen], stierf ook de rechtbank aan Kreislaufschwäche. Later stierven ook de rechters, de advocaten, de getuigen en de enkeling die kon lopen als een melodie. En het werd stil.
Om een zin. Het kamp ervaren als toneel, een schimmenspel, een film, een droom. Arbeidscommando's, het met paarden en wagen ophalen van de doden, urenlang op appèl staan, waar de gevangenen geteld en nog eens weer geteld werden als opzettelijke, dagelijkse kwelling. De SSers telden hun prooi, zoals een vrek zijn geld, met zinnelijke vervoering en opwinding. "De paarden hebben een kind gehaald dat in Westerbork geboren is en in Bergen-Belsen gestorven. Wat heeft dit kind in zijn korte leven gezien? Het is gestorven, maar kan zijn aanklacht ooit sterven?" De schoolmeester Labi uit Bengazi (Noord-Afrika) weigerde paardenvlees te eten (geloof, heldenmoed, angst, bijgeloof, taboe, dwangidee?). Labi: "Omdat er verschil is tussen rein en onrein." De eerste zin uit de menselijke beschaving: de erkenning dat er iets is dat mag en iets dat niet mag. Ter wille van die zin heeft Hitler hen gehaat, vervolgd en gedood. Labi's zin, die van hem is overgebleven, is sterker dan de paarden van de Dood.
De laatste trein. Toen de Russen in Polen begonnen op te dringen, sleepten de Duiters hun gevangenen wekenlang mee - ze gaven alles prijs, behalve hun prooi. Niemand gelooft aan zijn ondergang, maar hij handhaaft de illusie van zijn redding tot aan het eind van zijn laatste ogenblik. De tragedie van de gewonde 'held' die in zijn ondergang zijn vijand meesleuren zal.
Amor fati. Wreedheid stoot niet alleen maar af - het trekt ook aan, het is besmettelijk. Weer een wereldrijk verzwolgen, terwijl de kleine stam, zonder enige macht en ongewapend, niet is verdelgd. Is het een wonder? Het grootste wonder van alle wonderen is, dat er geen wonderen bestaan. Het voortbestaan van de kleine stam is geen wonder. Het is de diepe overtuiging van de gerechtvaardigdheid van zijn bestaan en daarmee de aanhankelijkheid aan zijn lot: amor fati. Het Jodendom is een beginsel. Het is een elementaire menselijke kracht. De vijand die haar ongedaan wil maken, is de heiden, die de vernietiging nastreefde, [ook] van de kleine stam, Hitler, die bier wilde drinken uit de schedel van Winston Churchill. Deze heiden is een psychologisch type, die in iedereen leeft, ook in de jood. Gewone mensen zijn door het nationaal-socialisme meegesleept en vervielen soms tot de gruwelijkste wreedheid, geleid door heidendom en bandeloos barbarisme dat in ons allen leeft. Hitler dacht dat de mens bij diep graven zou stuiten op zijn oervader de heiden. De jood zou echter moeten stuiten op het granieten fundament van profeten, van wetten en normen. Wraak van de heiden die zijn eerstgeboorterecht had verkocht ten gunste van de jongere, de jood. Die wraak leidde tot zes miljoen maal de mythe van de broedermoord. Dit alles als voorbereiding op de heerschappij van de primitieve mens, die niets zo haat als de beschaving. In ons allen leeft de heiden onuitroeibaar en in ons alleen leeft naast de liefde de haat tegen de cultuur. De heiden heeft nooit gedacht aan het bestaan van de Idee, van de Eenheid, van het Recht, dat heerst met absolute macht over elke koning, elke bedelaar, elke staat en elke held. De heiden weet niet van de verantwoordelijkheid daaraan, hij kent alleen de hartstocht, de belevenis. Wij hebben die heiden ontmoet en wij zullen hem weer ontmoeten. Wat blijft ons over? Amor fati.

Notes OBW
  
UK
 
http://en.wikipedia.org/wiki/Violence
Dale Peterson and Richard Wrangham in "Demonic Males: Apes and the Origins of Human Violence" write that violence is inherent in humans.
Riane Eisler, who describes early matriarchal societies, and Walter Wink, who coined the phrase "the myth of redemptive violence," suggest that human violence, especially as organized in groups, is a phenomenon of the last five to ten thousand years.
William L. Ury, editor of a book called "Must We Fight? states that "we also have lots of natural mechanisms for cooperation, to keep conflict in check, to channel aggression, and to overcome conflict. These are just as natural to us as the aggressive tendencies.
Sociologist Max Weber stated that state power is the monopoly on the legitimate use of physical force on a specific territory. Law enforcement is the main means of regulating nonmilitary violence in society. Governments regulate the use of violence through legal systems governing individuals and political authorities, including the police and military.

In the 20th century in acts of democide governments may have killed more than 260 million of their own people through police brutality, execution, massacre, slave labor camps, and through sometimes intentional famine.
War is a state of prolonged violence, large-scale conflict involving two or more groups of people, usually under the auspices of government. War is fought as a means of resolving territorial and other conflicts, as war of aggression to conquer territory or loot resources, in national self-defense, or to suppress attempts of part of the nation to secede from it. Since the Industrial Revolution, the lethality of modern warfare has steadily grown. World War I casualties were over 40 million and World War II casualties were over 70 million. Nevertheless, some hold the actual deaths from war have decreased compared to past centuries. In War Before Civilization, Lawrence H. Keeley, a professor at the University of Illinois, calculates that 87% of tribal societies were at war more than once per year, and some 65% of them were fighting continuously. The attrition rate of numerous close-quarter clashes, which characterize endemic warfare, produces casualty rates of up to 60%, compared to 1% of the combatants as is typical in modern warfare. Stephen Pinker agrees, writing that "in tribal violence, the clashes are more frequent, the percentage of men in the population who fight is greater, and the rates of death per battle are higher.

WHO estimates that each year around 1.6 million lives are lost worldwide due to violence. It is among the leading causes of death for people ages 15-44, especially of males.

  
What leads to (excessive) violence?
Is ‘controlled violence’ possible?
  
flow:
differences > tensions > conflicts > violence
 
relations:
global (international), state (national), race, ethnic group, clan (tribal),
kinship (genealogical), action-group (actually doing the 'work'), individual (egotistic)
How work 'in-group vs out-group' qualifications in these relations?
 
examples of wars and massacres: <<>> in external spreadsheet

 
The danger of violence triggered by ideological systems is not so much that they are ‘closed’ (inappropriate physical metaphor), but rather that they are open to internal and external imbalances, uncertainty and contestation. At the borders of ideological systems the risk of violence is high.
 
in-group – out-group (familiar distinction), but what has to be added is something like an ‘action-group’ in order to explain the tensions between the wider in-group (in which the action-group is embedded) and the action-group which is committing the actual violence
 
Those who deny any justification of violance, neglect the difference between unjustified attack and justified defense, unless they deny the justification of any defense.
 
And what does it say of our relation to violence when we characterize some of the motivations as rationalizations (justifying acts of violence with reasons that are supposedly more acceptable than the factual reasons).
 
 
NL
 
Militaire organisatiestructuur: groep (detachement) 8 man olv sergeant, peleton 25-30 man olv luitenant, compagnie 120 man olv kapitein, bataljon 600-700 man olv overste, brigade 2000 man olv generaal, divisie ? olv ?, majoors en kolonels: staffuncties bij bataljons en brigades.
 
 
Vraagstelling Anjo: Zijn religies inherent gewelddadig? De rol van religies bij geweld.
Religieuze bronnen roepen op tot geweld en/of spreken zich juist uit tegen geweld. Zijn er specifiek religieuze motieven, argumenten, oorzaken voor geweld? Zijn religieuze mensen gewelddadiger dan a- of anti-religieuzen of omgekeerd (onderzoek)? Als 'religie' veralgemeniseerd wordt tot 'wereldbeschouwing', dan wordt de vraag: Zijn wereldbeschouwingen inherent gewelddadig? (of wat terughoudender geformuleerd: Welke visies op geweld zijn kenmerken voor de verschillende wereldbeschouwingen?) Wereldbeschouwingen die oproepen tot geweld en/of wereldbeschouwingen die geweld oproepen (bv een pacifistische politiek kan ruimte geven aan geweldsopbouw, cf GB, FR, DL 1918-1940). Algemener: oorzaken en gevolgen ivm (excessief) geweld.
Denkspoor van Anjo: Gesloten denksystemen laten geen ruimte voor andere denkwijzen en neigen daardoor tot gewelddadigheid vs andersdenkenden. Religies zijn gesloten denksystemen, gericht op godheid. Moderniteit damt het [religieuze] geweld in door beperking van het religieuze tot het private domein. Moderniteit genereert echter ook weer andere gesloten systemen, bv gericht op waarheid en goedheid. [ en gesloten systemen zoals nationaal-socialisme, communisme, kapitalisme, die zijn gericht op ... ] De postmodernistische correctie deconstrueert de grote verhalen [met universele geldigheid] tot private kleine verhalen [met beperkte geldigheid]. Eind 20e eeuw ontwikkelt zich [weer, cf vóór 1929] een utopie, nl die van de onbegrensde economische groei. Anjo: deze utopie is aangevallen / beëindigd door de conservatieve Islam en ‘t neoconservatieve Christendom [? Zijn in beide genoemde groepen niet nogal wat aanjagers en profiteurs van ‘onbegrensde economische groei’ te vinden? ]. Anjo: 'gesloten systemen' zijn doordrenkt van 'religieuze denkstructuren' [? De stelling ‘een religeus denksysteem is een gesloten denksysteem’ lijkt door Anjo omkeerd te worden tot ‘een gesloten denksysteem is een religieus systeem’ – deze omkering lijkt mij onjuist ]. Anjo spreekt in de lijn van zijn omkering over zoiets als een 'economische religie' [Wellicht beter: het zoveelste voorbeeld van een 'haalbare utopie'?]
In een ideale wereld zijn er geen kwaadwillenden, die met slechte bedoelingen slecht handelen. In een ideale wereld zijn er ook geen goedwillenden die met goede bedoelingen slechte bijwerkingen genereren.
 
Overigens is overmatig geweld niet exclusief te herleiden tot religieuze bronnen. Altijd en overal is sprake van competitie, die kan uitgroeien tot gewelddadige conflicten. Instituties (zoals bv clans, staten, godsdienstige instituties) kunnen dat geweld wel katalyserend opschalen tot moeilijk beheersbare grootschalige conflicten.
[cf Abram de Swaan, Baken in niemandsland. Opstellen over massaal geweld, 2007]
 
Botsing van esthetische intuïties met de ethische praktijk: esthetische wraak lucht op en geeft rust (boek, toneel, film), maar in de praktijk geeft wraak juist geen rust maar onrust: mensen blijven langer piekeren over hun [wrekende] handelen. Het zou niet terecht zijn om de wetten van het drama toe te passen op de werkelijkheid door in het rechtssysteem wraak een grote rol te laten spelen (cf straf als genoegdoening en de doodstraf). In de Griekse tragedie is wraak niet het hoogtepunt, maar een pijnlijk dieptepunt van het verhaal - degene die wraak pleegt, wordt gekweld door wroeging of vervalt in waanzin (cf Oresteia van Aeschylos). Journal of Personality and Social Psychology, 2008,12.
 
todo: model dynamics of violance - php form met via internet aan te vullen gegevens
 
Een NL voorbeeld van de posthoc toepassingen van het model voor factoren die een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van geweld: Indonesië_1945_1949.
 
22.11.2010
TEL AVIV – Twee Israëliische militairen die tijdens de aanvallen van bijna twee jaar geleden in de Gaza-strook een Palestijns jongetje van negen jaar zakken en pakketten lieten openen waar ze explosieven in vreesden, hoeven niet de cel in. Ze hebben gisteren van een militair tribunaal een voorwaardelijke celstraf gekregen en zijn in rang gedegradeerd. Ze kregen de milde straf omdat ze volgens de militaire rechter tijdens het voorval in januari 2009 in actie waren onder moeilijke omstandigheden en lang niet geslapen hadden. (Trouw)
 
Stern, J., Ontkenning, over seksueel misbruik, verdringing en verwerking, 2010
Jessica Stern (1958) doet onderzoek naar de motieven van terroristen en extremisten. Seksuele vernederingen kunnen een duidelijke rol spelen in de uitoefening van terreur,
zie ook haar boek Terreur in de naam van God, 2003.
 
over WO I
Koch, K., Een kleine geschiedenis van de Grote Oorlog, 2010
Thompson, M., The White War, 2010
nav WO II
De verhouding tussen een crimineel regime en persoonlijke verantwoordelijkheid van uitvoerders binnen dat regime (cf Eichmann): het probleem van de verhouding tussen collectieve en individuele verantwoordelijkheid/strafwaardigheid.
Hoe ontstaat een ‘crimineel regime’? Rol politici, ambtenaren, juristen, filosofen, journalisten, gewone burgers, ...
Is een strafrechtelijk oordeel over een crimineel regime politiek van aard (feitelijk uitoefening van overwinnaarsrecht dat oordeelt tegen de achtergrond van een eigen (herschreven) overwinnaarsgeschiedenis)? Of maakt internationaal (straf)recht ogv bv mensenrechten onafhankelijke rechtspraak tav zowel criminele regimes als de architecten en uitvoerders daarvan mogelijk?
Hoe weeg je daarbinnen invidivuele verantwoordelijkheid/schuld/strafwaardigheid? Kan elk individu zich in principe onttrekken aan een crimineel regime en is hij/zij er voor verantwoordelijk te stellen als hij/zij zich niet onttrekt, maar door meewerking dat regime mee in stand houdt? Vergelijk het lidmaatschap van een criminele organisatie – kan elk lid geacht worden zich te (hebben) kunnen onttrekken aan deze organisatie?
In dit verband Vaclav Havel (1936-2011), Tsjechisch dissident en president (in zijn essay ‘Macht der Machtelozen’, 1978): Op den duur is een totalitair stelsel niet bestand tegen mensen die ‘leven in waarheid’. Maar zelfs als het politiek niet werkt, zijn er heel goede redenen voor mensen om te blijven leen alsof het totalitaire stelsel niet bestaat, te blijven denken, praten, handelen en schrijven als innerlijk vrije mensen die zich laten leiden door morele waarden, humanisme en individuele verantwoordelijkheid tegenover totalitaire strategiën, organisaties en principes van staatsordening.
 

Albert Hahn, jr: Van mensaap tot aapmens (1915)
 
Friedrich Glasl ontwikkelde ogv onderzoek van een groot aantal internationale conflicten een escalatieladder met negen treden met drie fasen van drie treden. Eerste fase: ratio regeert nog en de partijen kunnen het probleem zelf nog oplossen. Tweede fase: het conclict eindigt doordat een partij wint. Derde fase: er zijn alleen nog maar verliezers, geen winnaar. Bemiddeling is nog mogelijk in de eerste twee fasen.
De treden:
1 verharding van standpunten; de standpunten botsen, de partijen benadrukken vooral de verschillen en hebben steeds minder aandacht voor elkaars argumenten en reageren in toenemende mate defensief
2 toename van debat; de creativiteit om het conflict op te lossen neemt af, de eigen superioriteit wordt benadrukt en de ander wordt vooral in diskrediet gebracht
3 voldongen feiten; de parijen praten steeds minder en plaatsen elkaar voor voldongen feiten; het inlevingsvermogen neemt snel af en er wordt druk gespeculeerd over nieuwe zetten van de tegenpartij
4 imago en coalitievorming; de kring van partijen wordt uitgebreid, er wordt gezocht naar medestanders; het eigen kamp heeft louter positieve eigenschappen, het andere kamp louter negatieve
5 vuil spel / gezichtsverlies; de tegenstander wordt beticht geen enkele integriteit te bezitten, de aanvallen worden openlijker en krijgen steeds meer het karakter van zwartmakerij, nuances zijn er niet meer, alles is zwart of wit
6 dreigementen; van onderhandelen is geen sprake meer; van toegeven al helemaal niet en het lijkt alsof er niets meer te winnen valt; er worden harde eisen gesteld in de trant van: hij er uit of ik ga weg
7 hoop vervliegt; partijen zien geen kans op winst meer, die hoop vervliegt; wraakgevoelens ontstaan en voor de tegenstander beschadigen is een doel op zich geworden
8 voor of tegen; de omgeving wordt gepolariseerd, je bent voor of heult met de vijand en de tegenstander wordt niet meer als mens maar als ding beschouwd
9 afgrond; partijen zien geen uitweg meer; de eliminatie van de tegenstander is het hoogste doel zelfs als dat leidt tot zelfvernietiging
 
geweld als ‘sociaal werk’
Neitzel, S. & Welzer, H., Soldaten over vechten, doden en sterven, 2012
Gemaakt op basis van duizenden afgeluisterde gesprekken onder Duitse krijgsgevangenen in en na WOII. Hoofdgedachte: geweld als werk wordt met name bepaald door de directe sociale omgeving.
Conclusies:
(Trouw, 13.3.2012)
 
Steven Pinker, Ons betere ik. Waarom de mens steeds minder geweld gebruikt. 2012
SP toont aan dat het geweld in de loop van de eeuwen significant is afgenomen. Dat we toch het gevoel hebben dat de samenleving verruwt, komt doordat de media geweldsincidenten uitvergroten (If it bleads, it leads).
Attention bias: het onbewust versterkt opmerken van potentiële bedreigingen.
In de tijd van de bijbel (begin van SP’s boek) was het veel gewelddadiger (moorden uit (bij)geloof, wrede straffen). Met name na de vorming van staten daalden de moordcijfers significant ten opzichte van staatloze samenlevingen. In onze tijd is de kans op een onnatuurlijke dood op een historisch dieptepunt beland.
SP refereert uitgebreid aan het civilisatieproces zoals dat beschreven is door de socioloog Norbert Elias. In de loop van een paar eeuwen leerden de Europeanen hun impulsen te beheersen, de langetermijngevolgen van hun handelingen te doorzien en rekening te houden met de gedachten en gevoelens van anderen. Een eerwraak-cultuur maakte plaats voor een waardigheids-cultuur (de bereidheid je emoties in bedwang te houden).
(Trouw, 24.3.2012)
 
conformeren aan geweld
Nanci Adler, Keeping Faith with the Party. Communist Belevers Return from the Gulag, 2012. Niet het individualisme, maar het collectivisme maakt mensen blind voor misdadige praktijken. Om hun overtuigingen te handhaven en niet uit hun geloofsgemeenschap verstoten te worden, veronachtzamen mensen de feiten, vervalsen ze de werkelijkheid en veranderen ze hun gevoelens. Wanneer mensen hun gevoelens van veiligheid en morele goedheid laten afhangen van hun geloofsovertuiging, lopen ze het risico zoveel van hun sensitiviteit en intelligentie in te leveren dat ze hun eigen ogen niet meer geloven en misdaden niet meer zien voor wat ze zijn: misdaden.
(Trouw, 7.4.2012)
 
Rob de Wijk: voor Westerse politici is morele verontwaardiging [over incidenten waarvan het karakter niet ondubbelzinnig vaststaat – vaak gewelddadig ingrijpen dat geprovoceerd is door opstandelingen of bevrijdingsbewegingen, cf Kosovo, Libië en nu Syrië] de belangrijkste motivatie om tot interventie op te roepen. Feiten en kennis doen daarbij niet ter zake.
De meeste slachtoffers vallen echter tijdens een interventie en niet daarvoor. Tijdens bombardementen voeren de lokale partijen hun strijd op: de heersers hebben niets te verliezen en de opstandelingen ruiken de overwinning.
Nu wordt de Russisch/Chinese houding meer bepalend (non-interventionisme en keihard optreden om de stabiliteit van een land te waarborgen), omdat de Westerse machtspositie (waarvan moraliteit en interventionisme waren afgeleid) ondermijnd is door de financiële crisis. (Trouw, 8.6.2012)